W naszych warunkach klimatycznych pogoda zimą oraz wczesną wiosną może być bardzo zmienna, co sprawia, że najważniejsze parametry glebowe decydujące o „uruchamianiu” wegetacji roślin, takie jak temperatura gleby oraz zasobność w wodę (zapas wody po zimie) – są trudne do przewidzenia. Obecny sezon jest pod tym względem wyjątkowy. Długa zima skróciła wiosenny okres „rozruchu” drzew owocowych, które zmuszone są do szybkiego „nadrabiania” straconego czasu.
[envira-gallery id=”40456″]
Wiosną większość zabiegów agrotechnicznych w sadach wiąże się z przygotowaniem drzew do nowego sezonu wegetacyjnego, a przede wszystkim obfitego plonowania. O tej porze roku bardzo ważna jest dbałość o zaopatrzenie drzew w odpowiednią ilość składników pokarmowych, które wspomogą rozwój młodych liści i pędów oraz zagwarantują drzewom pobieranie składników pokarmowych w czasie kwitnienia i zawiązywania owoców. W tym czasie bowiem zapotrzebowanie roślin na większość składników mineralnych jest bardzo duże. Poszczególne składniki pokarmowe spełniają w tym czasie ważną rolę „odbudowy” aktywności fizjologicznej drzew po okresie spoczynku zimowego. Wiosną temperatura powietrza wzrasta zazwyczaj bardzo szybko, natomiast temperatura gleby zdecydowanie wolniej. Ogrzane wiosennym słońcem pędy drzew są już gotowe do rozpoczęcia wegetacji podczas, gdy w wielu przypadkach system korzeniowy pozostaje jeszcze uśpiony.
Ten nietypowy początek sezonu jest, niestety, trudny dla roślin – przede wszystkim ze względu na niską temperaturę gleby ograniczającą aktywność fizjologiczną korzeni, a zatem również pobieranie z niej składników pokarmowych i wody. Przyjmuje się, że dopiero wzrost temperatury gleby powyżej 10oC pozwala korzeniom roślin na pełną aktywność.
Tempo nagrzewania się gleby wiosną zależy w dużym stopniu nie tylko od temperatury powietrza, lecz także od właściwości samej gleby. Najszybciej rozmarzają gleby lekkie, piaszczyste. Piasek i piaski gliniaste mają tę właściwość, iż szybko się nagrzewają, ale też szybko tracą ciepło. Stąd sady na glebach słabszych (rejon grójecko-warecki) mają pod tym względem przewagę nad tymi na glebach ciężkich, gliniastych (Podkarpacie). Generalnie, im większa zdolność gleb do zatrzymywania wody, tym trudniej się one nagrzewają wiosną. Po tak obfitych opadach śniegu w marcu i na początku kwietnia należy się liczyć z dużą ilością wody w glebie po wiosennych roztopach, co z jednej strony opóźni jej nagrzewanie się – zwłaszcza gleb cięższych – z drugiej zaś strony może nawet prowadzić do lokalnych zastoisk wody i podtopień. Wszystko to sprawia, że warunki agrotechniczne na początku wegetacji roślin w tym sezonie są bardzo niesprzyjające, a problem ograniczonego pobierania składników pokarmowych przez drzewa owocowe wiosną w tym sezonie może być dość dotkliwy.
Spośród podstawowych makroskładników największych problemów na glebach „zimnych” możemy spodziewać się z pobieraniem fosforu, nieco mniejszych zaś azotu. Pamiętajmy jednak, że potrzeby pokarmowe roślin w stosunku do fosforu są zazwyczaj mniejsze w porównaniu do azotu. Stąd nawet przy dynamiczniejszym pobieraniu azotu niż fosforu wiosną z wolno ogrzewających się gleb, jego niedobory mogą okazać się większe i bardziej widoczne. Jest to szczególnie istotne u odmian o dużych wymaganiach w stosunku do azotu (np. u ‘Šampiona’). Optymalne zaopatrzenie roślin sadowniczych w fosfor wczesną wiosną zapewnia nie tylko prawidłowy rozwój młodych korzeni, co jest konieczne do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin, lecz także wspomaga proces dzielenia się komórek w młodych zawiązkach owoców, co bezpośrednio wpływa na wielkość owoców i wysokość plonu.
W warunkach ograniczonej aktywności systemu korzeniowego należy uwagę zdecydowanie skierować na możliwości odżywiania roślin drogą pozakorzeniową (dolistnie). Nawożenie takie pozwala na pełną realizację potrzeb pokarmowych drzew w każdej fazie wegetacji, a zwłaszcza w tak nietypowym przebiegu warunków atmosferycznych. Warto również wesprzeć naturalne procesy fizjologiczne roślin stymulatorami, które pomogą roślinom szybko osiągnąć pełną „sprawność” fizjologiczną poprzez ich szybką regenerację po zimie, wzrost wytrzymałości na wciąż występujące wiosną okresy niskiej temperatury powietrza oraz inne niesprzyjające warunki uprawowe i środowiskowe.
Kondycja roślin po zimie oraz ich zdolność do dynamicznego wzrostu i prawidłowego rozwoju we wczesnych fazach wegetacji zależą od sprawności systemu korzeniowego. Kluczowym zatem składnikiem pokarmowym dla roślin w tym okresie jest fosfor. Na zaopatrzenie roślin w ten składnik musimy zwrócić więc uwagę w pierwszej kolejności. Nietypowe warunki pogodowe i uprawowe wymagają wyjątkowych rozwiązań – szybkiego i skutecznego zaopatrzenia roślin w ten składnik. Preparatem spełniającym w pełni takie oczekiwania jest GROWON – unikatowa formulacja do stosowania dolistnego – źródło szybko pobieranego przez rośliny fosforu. Dzięki wysokiej zawartości fosforu (P2O5 – 500 g/l) oraz unikatowej technologii INT (Innovative Nutrient Transfer) składnik ten nie tylko jest szybko pobrany przez rośliny, lecz także dynamicznie rozprowadzany we wszystkich częściach roślin. Już po kilku godzinach od zastosowania zawartość fosforu w roślinach traktowanych preparatem GROWON jest zdecydowanie wyższa od zawartości fosforu w roślinach traktowanych standardowym nawozem fosforowym (rys. 1).
W przypadku konieczności szybkiego dostarczenia fosforu roślinom zastosowanie GROWON jest zatem najlepszym rozwiązaniem. Tak skuteczne zaopatrzenie roślin w fosfor gwarantuje również roślinom odpowiedni zapas energii do szybkiego wzrostu wiosną. W uprawie jabłoni poleca się stosować GROWON trzykrotnie: I zabieg w fazie różowego pąka, II zabieg w fazie opadania płatków, III zabieg na początku wybarwiania się owoców. Zalecana dawka 3–6 l/ha.
Doskonałym uzupełnieniem dla GROWON jest zastosowanie preparatów o działaniu biostymulującym (pobudzającym naturalne procesy fizjologiczne w roślinie, zwłaszcza fotosyntezę)– wzmacniających siłę wzrostu roślin, co dla tych „zmęczonych” długą zimą może być bardzo ważne. Wzmocnienie wigoru roślin zdecydowanie poprawi zastosowanie TYTANITU – płynnego mineralnego stymulatora wzrostu roślin. Wysoka zawartość rozpuszczalnego w wodzie, łatwo przyswajalnego dla roślin tytanu (0,8% tytanu czyli 8,5 g/l) pozwala nie tylko na skuteczną stymulację licznych procesów fizjologicznych korzystnie wpływających na wzrost wytrzymałości roślin na stres wywołany czynnikami uprawowymi, pogodowymi i środowiskowymi, lecz także korzystnie wpływa na proces zapylenia i zawiązywania owoców, co w konsekwencji poprawia plonowanie roślin oraz jakość plonu nawet przy wyjątkowo niskich dawkach polecanych do stosowania w uprawach sadowniczych – jednorazowo 0,2 l/ha (rys. 2).
Pamiętać również należy o potrzebie wzmacniania naturalnej zdolności drzew do zwiększenia wytrzymałości na niekorzystne warunki uprawowe i pogodowe. Doskonałe efekty przynosi zastosowanie SILVITU – preparatu zawierającego dostępny dla roślin krzem (SiO2 – 150 g/l). Krzem jest naturalnym materiałem budulcowym ścian komórkowych. Wzmacnia je, uszczelnia, sprawia, że tkanki roślin są mocniejsze, bardziej wytrzymałe na niekorzystne warunki uprawy. SILVIT zdecydowanie poprawia intensywność fotosyntezy w warunkach ograniczonej dostępności światła, z którym to problemem mamy do czynienia wiosną dość często. Po tak długiej zimie rośliny potrzebują szybkiej odbudowy potencjału produkcyjnego – SILVIT zdecydowanie wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Nawet niewielka jego dawka (0,5 l/ha) zastosowana 1- lub 2-krotnie wiosną zdecydowanie wzmacnia potencjał produkcyjny drzew.
Ze względu na późny początek wegetacji należy się liczyć z dość krótkim okresem pomiędzy ruszeniem wegetacji a początkiem kwitnienia drzew. Stąd zapewne okres intensywnego pobierania wapnia (Ca) przez drzewa z gleby poprzez system korzeniowy (przypadający na 4–6 tygodni po pełni kwitnienia) będzie krótszy, co może ograniczyć ilość wapnia zgromadzoną przez młode zawiązki owocowe na początku ich rozwoju. Aby zapobiec takiej sytuacji polecamy zastosowanie unikatowego preparatu OPTYCAL, który nie tylko dostarcza roślinom wapń (zawiera 35% CaO), lecz także dzięki specjalnej formulacji polisacharydów i aminokwasów – aktywuje działanie pompy wapniowo-auksynowej, której działanie wspomaga pobieranie wapnia z gleby. Dwukrotne zastosowanie OPTYCAL-u wczesną wiosną (przed i po kwitnieniu) w jednorazowej dawce 1,5 kg/ha doskonale wspomaga zaopatrzenie młodych zawiązków w wapń, co wpływa korzystnie na podwyższenie zawartości wapnia w owocach oraz ograniczenie występowania chorób fizjologicznych związanych z niedoborem tego składnika (rys. 3).
Bieżący sezon jest z pewnością nietypowy – przede wszystkim ze względu na późne ruszenie wegetacji i skrócony okres wiosennych faz wegetacyjnych. Mając jednak do dyspozycji skuteczne „narzędzia”, jakimi są innowacyjne produkty nawozowe i biostymulujące INTERMAG, możemy skutecznie wesprzeć rośliny w ich wzroście i rozwoju tak, by do minimum ograniczyć ewentualne negatywne skutki anomalii pogodowych, z którymi musimy zmagać się na początku okresu sezonu.
