Według nieostatecznych danych, zbiory jabłek w Polsce wyniosły w 2010 r. ok. 1,8-1,9 mln ton i były niższe niż w roku poprzednim o 28-32%. W obecnej dekadzie niższe były zbiory jabłek jedynie w 2007 r. Na spadku produkcji w Polsce (i w całej Europie) zaważyły niekorzystne warunki meteorologiczne w całym okresie wegetacji.
[envira-gallery id=”41116″]
Głęboki spadek zbiorów spowodował zwiększenie cen jabłek we wszystkich ogniwach łańcucha marketingowego (rys. 1). Najbardziej, bo czterokrotnie (z 0,17-0,18 zł/kg do 0,65-0,70 zł/kg) zwiększyły się ceny skupu jabłek przemysłowych. Przeciętne ceny skupu jabłek deserowych w okresie wrzesień-listopad (notowania w spółdzielniach ogrodniczych) zwiększyły się w relacji do analogicznego okresu z 2009 r. o ok. 80%. Ceny hurtowe wzrosły w tym okresie o ok. 70%, a ceny detaliczne o ok. 45%. Ceny skupu jabłek kierowanych na eksport zwiększyły się prawie dwukrotnie. We wrześniu i październiku ceny w eksporcie jabłek były wyższe niż w tych samych miesiącach roku poprzedniego o ok. 70% i wyniosły 0,35 euro/kg (1,4 zł/kg). Najbardziej zwiększyły się ceny skupu, hurtowe, detaliczne i eksportowe owoców odmian: ‘Šampion’, ‘Jonagold’ i ‘Gala’.
Przewiduje się, że w całym sezonie 2010/11 ceny skupu będą dwukrotnie wyższe niż w sezonie poprzednim. Ceny hurtowe wzrosną o ponad 80%, detaliczne o ok. 50%, a eksportowe o 70-80%. Największe będą różnice cen jabłek w bieżącym i poprzednim sezonie w okresie kwiecień-czerwiec. W tych miesiącach w 2010 r. ceny jabłek deserowych, zarówno w eksporcie, jak i na rynku krajowym nie wykazywały sezonowego wzrostu z powodu obniżenia zapotrzebowania zarówno na rynku krajowym, jak i na rynkach zagranicznych. Ceny skupu, hurtowe, detaliczne i eksportowe jabłek deserowych będą w obecnej dekadzie niższe jedynie od notowanych w sezonie 2007/08 r. (rys. 2). Spadek cen jabłek w relacji do rekordowych w 2007/08 r. wyniesie 10-20%. Produkcja jabłek będzie w bieżącym sezonie opłacalna dla producentów (poza tymi, w gospodarstwach których spadek zbiorów był znacząco większy od średniego w kraju).
W bieżącym sezonie zmniejszą się w relacji do 2009/10 r. marże handlowe (rys. 3) na rynku jabłek, a także większości pozostałych owoców i warzyw świeżych. W październiku 2010 r. ceny detaliczne były wyższe od cen skupu i cen hurtowych jabłek odpowiednio o 75% i 60%, wobec 110% i 75% w październiku roku poprzedniego. Oznacza to mniejszy wzrost cen detalicznych niż cen skupu i hurtowych jabłek. Mniejsze marże pobierane są przez punkty sprzedaży detalicznej w latach niskich zbiorów i wysokich cen owoców oraz warzyw w celu ograniczenia skutków wzrostu cen skupu dla poziomu sprzedaży w sklepach detalicznych.
Wzrost cen detalicznych spowoduje zmniejszenie spożycia jabłek. Przewiduje się, że konsumpcja tych owoców w sezonie 2010/11 wyniesie w gospodarstwach domowych ok. 15 kg w przeliczeniu na osobę, wobec 16,4 kg w sezonie poprzednim. Spożycie będzie niewiele wyższe (o ok. 5%) od rekordowo niskiego w sezonie 2007/08 i równocześnie o ponad 30% niższe od notowanego na początku obecnej dekady. Konsumpcja jabłek w Polsce wykazuje tendencję spadkową z powodu rosnącego spożycia owoców południowych oraz soków i napojów owocowych.
W wyniku mniejszych zbiorów w krajach odbiorcach polskich jabłek – przede wszystkim w Rosji, zapotrzebowanie na te owoce na rynkach zagranicznych może być większe niż w 2009/10 r. Jednakże eksport w bieżącym sezonie może obniżyć się znacznie bardziej niż spożycie i zbiory krajowe z powodu konkurencji wewnętrznej rynku jabłek deserowych (rys. 4). Różnice cen jabłek kierowanych na eksport i możliwych do uzyskania na rynku krajowym będą większe niż w 2009/10 r. Przewiduje się, że w bieżącym sezonie eksport stanowił będzie ok. 40% podaży jabłek deserowych, wobec ponad 50% w sezonie 2009/10. W łącznym rozdysponowaniu podaży jabłek w Polsce udział eksportu wyniesie 24-25%, spożycia krajowego 30-32%, a przetwórstwa 44-45%, wobec odpowiednio 28, 22 i 50% w sezonie 2009/10.
Import jabłek deserowych wynieść może 30-35 tys. ton, wobec 15 tys. ton w sezonie 2009/10. Udział importowanych jabłek w spożyciu zwiększy się z 2% do 5-6%.
W 2010/11 r. rynek jabłek deserowych charakteryzuje się niedoborami podaży i wysokimi cenami na wszystkich poziomach. W drugiej połowie sezonu na rynku jabłek deserowych zaostrzyć się może konkurencja o te owoce rynku krajowego i zagranicznego, co sprzyjać będzie wzrostowi cen. W zagospodarowaniu globalnej podaży jabłek wyraźnie zwiększą się dostawy jabłek na rynek produktów świeżych, a obniży się podaż tych owoców do przetwórstwa.
