Od właściwego wykonania cięcia zależy wzrost i owocowanie drzew, a także w znacznym stopniu skuteczność zabiegów ochrony. Jest to jednak zabieg pracochłonny. W młodych nasadzeniach cięcie przeprowadza się przeważnie dość sprawnie i wystarczy do tego celu dobry ręczny sekator. Natomiast w starszych sadach zabieg ten wymaga już znacznie większego nakładu pracy – użycia większych sekatorów (dwuręcznych, pneumatycznych, elektrycznych). W niektórych gospodarstwach sadownicy zdecydowali się też na zmechanizowanie cięcia, co nie oznacza, że to już wystarczy. Przy takim rozwiązaniu konieczna jest także korekta ręczna. Poniżej kilka narzędzi przeznaczonych do cięcia sadów, które zaprezentowano podczas tegorocznych Targów Sadownictwa i Warzywnictwa.
[envira-gallery id=”38278″]LÖWE
Podczas targów (na stoisku firmy Agrosimex) można było zobaczyć m.in. bogaty wybór sekatorów Löwe – zarówno dwu-, jak i jednoręcznych (fot. 1). Są to ręczne sekatory uniwersalne oraz kowadełkowe z wygiętym ostrzem. Do ich produkcji wykorzystano stal pochodzącą ze stopów metali opracowanych wyłącznie dla marki Original Löwe. Narzędzia te charakteryzuje kompaktowa konstrukcja i lekkość. Sekatory Löwe (w zależności od modelu) znajdują zastosowanie w ogrodnictwie. Jak informowano na stoisku, są trwałe, wytrzymałe na uszkodzenia oraz idealnie dopasowują się do dłoni użytkownika. Nadają się dla osób prawo- i leworęcznych. Sekatory te produkowane są w Niemczech. Ich metalowe części pokryte są powłoką zabezpieczającą przed korozją i przywieraniem resztek roślinnych. Do niemal każdego z modeli dostępne są też części zamienne.
BAHCO
Sekator pneumatyczny Bahco 9210 (można było zobaczyć go na stoisku firmy Techsad) został zaprojektowany z myślą o przycinaniu roślin, m.in. w sadach (fot. 2). Ruch tłoka uruchamiający ostrze jest powodowany oddziaływaniem sprężonego powietrza, uwalnianego za pomocą dźwigni spustowej znajdującej się w rączce sekatora. Natomiast sprężyna powrotna ustawia ostrze w stałej gotowości do pracy, a mechanizm blokujący śrubę centralną uniemożliwia powstawanie luzów. Ponadto specjalny zawór chroni wnętrze przed kondensacją pary wodnej podczas pracy w niskiej temperaturze. Osłona dłoni oraz blokada w dźwigni spustowej zabezpieczają przed przypadkowym uruchomieniem narzędzia. Ostrze tego sekatora wykonane jest z kutej, hartowanej stali, natomiast korpus ze specjalnego tworzywa (POM). Maksymalna średnica cięcia wynosi 30 mm. Masa sekatora to 700 g.
Wśród prezentowanych narzędzi firmy Bahco były również sekatory elektryczne – BCL21 i BCL22. Sekator BCL21 wyposażony jest w wygodny uchwyt i głowicę tnącą Bahco Pradines o rozstawie cięcia do 35 mm. Połowiczne otwarcie głowicy tnącej jest realizowane przez spust i wyzwalacz optyczny, co oszczędza czas przy cięciu cienkich gałęzi. Narzędzie może pracować w trzech różnych opcjach, zapewniających progresywne szybkie cięcie, nieprogresywne szybkie cięcie oraz precyzyjne cięcie regulowane spustem optycznym. Ostrze pokryte jest powłoką Xylan, dzięki czemu łatwiej zagłębia się w drewno, wydłużając żywotność baterii. Niewielka masa (680 g) i ergonomiczny kształt sekatora obniżają obciążenia łokci i barków użytkownika. Może być używany przez osoby prawo- i leworęczne. Wymianę ostrza i podstawową konserwację można przeprowadzić bez użycia specjalnych narzędzi. Sekator BCL21 oferowany jest w zestawie z akumulatorem BCL1B1, ładowarką, paskiem, kaburą, opaską i smarem. Akumulator BCL 1B1 jest lekki (845 g) i kompaktowy. Jego maksymalna moc wynosi 865 W, a średnia żywotność 800 cykli, czyli około
9 godzin pracy.
Pilarka BCL132, dzięki niewielkim rozmiarom (masa 1,7 kg), precyzji i mocy, ułatwia prace związane z przycinaniem grubszych gałęzi drzew i krzewów. Wyposażona jest w silnik bezszczotkowy Bahco o mocy 1200 W (co odpowiada silnikowi spalinowemu o pojemności 30 cm3). Bezpośredni napęd na łańcuch zapewnia trwałość i niezawodność narzędzia. Ma 4 nowatorskie zabezpieczenia. Pierwsze to czujnik odbicia z funkcją elektronicznego uruchomienia, który natychmiast uruchamia elektryczny hamulec łańcucha w przypadku upadku piły lub jej odbicia. Jest on osiem razy bardziej czuły niż hamulec łańcucha w piłach spalinowych. Drugim poziomem zabezpieczeń jest część systemu autodiagnostyki urządzenia: przy pierwszym uruchomieniu pilarka sprawdza, czy elektroniczny czujnik zabezpieczający przed odbiciem funkcjonuje – pilarka będzie działać tylko wtedy, gdy czujnik ten będzie sprawny. Trzecie zabezpieczenie stanowi przycisk włącznika wymagający podwójnego przyciśnięcia, co zapobiega przypadkowemu uruchomieniu pilarki. Ostatnim z zabezpieczeń jest zastosowanie łańcucha ograniczającego zjawisko odbicia: jeżeli jednak do niego dojdzie, to zjawisko to będzie znacznie mniej gwałtowne niż w przypadku tradycyjnych pił łańcuchowych. Zastosowano także elektroniczną regulację przepływu oleju – system dostosowuje smarowanie łańcucha do natężenia pracy. Prowadnica łańcucha zamontowana jest na sprężynie, co zapewnia automatyczne jego napinanie. Natomiast wbudowany składany klucz umożliwia m.in. szybki dostęp do mocowania układu tnącego.
LISAM
Sekatory firmy Lisam (oferowano je na stoisku Chemirol Piekary) z serii Tytron (fot. 3) to lekkie narzędzia wyposażone w podwójną dźwignię, która pozwala ciąć pędy do 50 mm grubości przy użyciu mniejszej siły. Innowacyjny system kucia pozwolił zwiększyć ich wytrzymałość i jednocześnie zmniejszyć masę. Sekatory LISAM 3/D, 4/D i 5/D dostępne są w trzech wersjach długości: 50, 80 i 100 cm. Natomiast sekator pneumatyczny SLY, także firmy Lisam, to profesjonalne narzędzie, które umożliwia cięcie gałęzi o średnicy do 30 mm. Zużywa w czasie pracy 80 l/min powietrza i wymaga ciśnienia 8–10 barów. Zamontowanie przedłużki pozwala na bezpieczną pracę nawet przy bardzo wysokich drzewach. Masa sekatora to 550 g.
Sekator elektryczny Blade GT firmy Lisam umożliwia cięcie pędów o średnicy 35 mm. Może pracować w dwóch trybach cięcia: ciągłym lub impulsowym. Wyboru sposobu dokonuje się na dodatkowym kontrolerze. Umożliwia on również odczyt poziomu naładowania baterii, liczby wykonanych cięć i temperatury silnika oraz daty i czasu. Sekator waży 850 g, ma ergonomiczny kształt. Lekki akumulator o masie 1,7 kg zapewnia komfort pracy i swobodę poruszania. Bateria litowo-jonowa o pojemności 4,3 Ah i napięciu 52 V pozwala na pracę do 18 godzin w sadzie bez ładowania. Czas ładowania baterii wynosi 8 godzin.
STIHL
Sekator akumulatorowy Stihl ASA 85 (fot. 4) cechuje solidna konstrukcja, można nim ciąć gałęzie o grubości nawet do 45 mm. Praca z zalecanym akumulatorem Stihl AP 200 może trwać aż do 8 godzin. Sterownik umożliwia indywidualne ustawienie rozwarcia ostrzy w czterech pozycjach: 50, 60, 70 lub 100%. Do przełączenia się z ustawionego do pełnego rozwarcia ostrzy wystarczy podczas pracy podwójne naciśnięcie dźwigni. Rozwiązanie to umożliwia skuteczne i szybkie przecinanie gałęzi o zróżnicowanej średnicy.
Akumulator litowo-jonowy STIHL przy pełnym naładowaniu umożliwia pracę przez 8 godzin. Na wyświetlaczu sterownika wyświetlane są informacje o aktualnym ustawieniu rozwarcia ostrzy, liczbie wykonanych cięć oraz stanie naładowania akumulatora. W tym miejscu można również dokonać zmiany pomiędzy cięciem proporcjonalnym i impulsowym.
INFACO
Sekator elektryczny Elektrocoup F3015 (można było zobaczyć go na stoisku firmy Landi-Tech) jest lekki (masa 810 g) oraz kompaktowy (fot. 5). Cięcie nim odbywa się w dwóch trybach pracy: progresywnym i pulsacyjnym. W trybie pulsacyjnym ostrze zostanie wyzwolone niezależnie od siły nacisku na spust. Natomiast w trybie progresywnym stopień zamknięcia ostrza zależy od siły nacisku na spust. Możliwy jest również wybór szerokości rozwarcia ostrza: pełnego, połowicznego lub innego dowolnego, zależnego od potrzeb użytkownika. Electrocoup F3015 ma wymienną głowicę tnącą. Firma oferuje: przy ostrzu standardowym średnicę cięcia do 40 mm i rozwarcie ostrza 60 mm, przy ostrzu średnim średnicę cięcia do 45 mm i rozwarcie ostrza 70 mm, a przy ostrzu dużym średnicę cięcia do 55 mm i rozwarcie ostrza 100 mm. W ofercie znajduje się też pełen asortyment karbonowych i lekkich przedłużek o stałej długości oraz teleskopowych. Wyzwolenie pracy ostrza z ich użyciem odbywa się przez dotkniecie ruchomego przycisku na rękojeści przedłużki. Możliwy jest także zakup rękawicy z mikroprzekaźnikiem, która zabezpieczy przez skaleczeniem ostrzem sekatora. Po dotknięciu rękawicy ostrze zostanie natychmiast rozwarte.
Sekator wyposażony jest w kompaktową, litowo-jonową baterię o masie 860 g, umocowaną w ergonomicznej kamizelce. Automatyczna ładowarka zapewnia ładowanie
w 90 minut. Wyposażona jest w dwa gniazda ładowania oraz tryb ładowania spoczynkowego (gdy sprzęt nie jest używany przez dłuższy czas), co chroni baterię przed rozładowaniem i przeładowaniem, by wydłużyć jej żywotność. Czas pracy sekatora wynosi około 9 godzin.
ZANON
Firma Zanon oferuje sekatory zasilane elektrycznie i pneumatycznie (fot. 6). Podczas targów prezentowano m.in. sekator elektryczny Shark ZS 50. Jego głowica tnąca pozwala na cięcie pędów o średnicy do 50 mm w trybie pełnego otwarcia. Z kolei tryb połowicznego otwarcia umożliwia szybkie cięcie pędów i gałązek o mniejszej średnicy – do 25 mm. Masa sekatora: 1000 g.
Natomiast w innym modelu – sekatorze Tiger ZT 40 – cięcie jest możliwe odpowiednio do 40 i 20 mm. Zmiana systemu cięcia odbywa się poprzez przytrzymanie zamkniętego ostrza przez około 2 sekundy. Ostrze tnące jest aktywowane przez naciśnięcie spustu uruchamiającego silnik zasilany z akumulatora. Dłuższe przytrzymanie zamkniętego ostrza wyłącza urządzenie. Przewód zasilający w wymienionych sekatorach może być podłączony do akumulatora z prawej lub lewej jego strony, w zależności od tego, czy pracuje nimi osoba prawo-, czy leworęczna. Sekatory wyposażone są też w opatentowany system zabezpieczający przed przecięciem przewodu zasilającego. Akumulator natomiast jest zamontowany na ergonomicznej kamizelce, którą można dopasować do każdej sylwetki. Jest to akumulator litowo-jonowy ze zwiększającym wydajność systemem activ. Jego zaletą jest brak efektu pamięci oraz efektu leniwej baterii. Wyposażony jest we wskaźnik zużycia energii oraz licznik wykonanych cięć. Zestaw może być wyposażony również w akumulator o większej pojemności.
SAPHIR
Na stoisku firmy Dwa Jabłka oferowano sekator elektryczny włoskiej produkcji ze stalowym ostrzem – Saphir (fot. 7). Przystosowany jest on do cięcia gałęzi o średnicy do 40 mm. Może pracować w dwóch trybach: z półotwartym ostrzem (wówczas średnica cięcia jest mniejsza, ale tryb pracy jest szybszy, a zużycie baterii mniejsze) lub z w pełni otwartym ostrzem (średnica cięcia jest większa, a tryb wolniejszy). Masa sekatora to 0,9 kg. Zasilany jest on z baterii litowej (1,5 kg), która wystarcza na 8 godzin ciągłej pracy. Bateria umieszczona jest w ergonomicznej kamizelce, dzięki czemu jej noszenie nie obciąża kręgosłupa. Elementy robocze są wymienne.
Ponadto firma oferuje sekatory dwuręczne firmy Falket. Na przykład model 8011-A wyposażony jest w stalowe ostrze, kowadełko pokryte stopem aluminium i wytrzymałą przekładnię. Umożliwia cięcie gałęzi do średnicy 50 mm. Natomiast sekatory jednoręczne firmy Gielle wyposażone są w stalowe (lub chromowane stalowe) wymienne ostrza, a ich ergonomiczne rączki (wygodne dla osób prawo- i leworęcznych) pokryte są antypoślizgową powłoką PVC.
CAMPAGNOLA
Sekatory elektryczne serii Easy L oraz Cobra Pro (można je było zobaczyć na stoisku firmy Jagoda) odznaczają się wydajnym cięciem, a także minimalnym zapotrzebowaniem na prace konserwacyjne (fot. 8). Ostrza wykonane są ze stali kutej – mogą ciąć gałęzie i pędy o grubości do 40 mm. Akumulator litowo-jonowy ma wskaźnik zużycia energii i umieszczony jest w wygodnym plecaku. Umożliwia pracę przez 8–9 godzin bez przerwy. W sekatorach Cobra Pro dodatkowo znajduje się licznik wykonanych cięć oraz wyboru czterech trybów cięcia oznaczonych w zakresie procentowym stopniem rozwarcia ostrza – 100, 70 i 40% oraz proporcjonalny. Przy trybie automatycznym – 100% – ostrze rozwiera się maksymalnie i umożliwia cięcie gałęzi o dużej średnicy. Zamyka się, gdy dotykana jest dźwignia spustu. W trybie 70% ostrze otwiera się na 70%, co umożliwia wykonanie szybkiego cięcia średnich gałęzi, a w trybie 40% można szybko ciąć gałęzie i pędy o niewielkiej średnicy. W trybie proporcjonalnym (zalecanym podczas nauki cięcia sekatorem) jego pracę można porównać z pracą sekatora ręcznego, w którym siła i szybkość nacisku rączek (a w sekatorze elektrycznym spustu) są proporcjonalne do ruchu ostrza i szybkości cięcia. Dodatkowy tryb – serwis – daje wskazówki dotyczące regulacji noży oraz liczby cięć. Maksymalne otwarcie ostrza wynosi 58 mm. Masa: 840 g. Obudowa każdego z modeli jest wygodna i ergonomiczna. Bateria ma zabezpieczenie przed przegrzaniem.
FISKARS
Firma ta znana jest z bogatej oferty narzędzi, w tym ogrodniczych, zarówno do użytku amatorskiego, jak i profesjonalnego (fot. 9). Cechuje je jakość, trwałość i ergonomia – zmniejszenie obciążeń fizycznych i promowanie właściwych pozycji podczas pracy. W przypadku pił ogrodniczych firma szczególną uwagę zwraca na ich wyważenie, zapewniające mniejszą statyczną siłę chwytu i płynny ruch ostrza przy małym wysiłku. Natomiast w sekatorach dwuręcznych Fiskars PowerGear zastosowano stop stali CrMoV (chrom, molibden, wanad), dzięki czemu zwiększono ich odporność na zużycie, korozję, rozciąganie oraz obciążenia dynamiczne. Dokładna regulacja ostrzy umożliwia precyzyjne i równe cięcie. Rączki wykonane są z materiału Grivory (poliamidu wzmocnionego włóknem szklanym), który zapewnia ich sztywność i trwałość. Zużyte części można wymienić, aby wydłużyć czas eksploatacji narzędzia.
Seria teleskopowych narzędzi Fiskars SmartFit obejmuje m.in. oryginalny sekator SmartFit z wysuwanymi szczękami do przycinania cieńszych i grubszych gałęzi. To rozwiązanie zapewnia komfort, jaki daje możliwość dostosowania długości narzędzia do zadania i preferencji. Natomiast serię narzędzi Fiskars QuantumTM cechuje funkcjonalność i komfort użytkowania. Ich korpus wykonany jest z najwyższej jakości aluminium, natomiast korkowe uchwyty TruGrip zapewniaj wygodę. Ostrze wykonane jest w technologii TruEdge, z hartowanej stali z powłoką antyfrykcyjną, co zapewnia bardziej precyzyjne cięcia.
Fiskars PowerGearTM to seria uniwersalnych narzędzi, takich jak sekatory z rączką obrotową i sekatory kowadełkowe. Mechanizm zębatkowy zwiększający siłę cięcia uzupełniają ostre, wykonane z wysokiej jakości stali ostrza oraz lekkie i wytrzymałe uchwyty FiberCompTM. Opatentowany mechanizm PowerGearTM sprawia, że cięcie staje się 3,5 razy łatwiejsze w porównaniu ze standardowymi mechanizmami. Ostrza wykonane są z ultratwardej, odpornej na korozję stali.
PELLENC
Prunion (o masie 860 g) to nowy model sekatora elektrycznego firmy Pellenc (można było zobaczyć go na stoisku firmy Activ), a jednocześnie unowocześniona wersja popularnego „Treeliona” (jest od niego lżejszy o 100 g).
Został on wyposażony w ergonomiczny uchwyt z dodatkowym czujnikiem optycznym zabezpieczającym przed przypadkowym użyciem, a wymiany ostrza można dokonać bez użycia dodatkowych narzędzi (fot. 10). Ma też mniejszą i lżejszą baterię (tylko 845 g). Po pełnym naładowaniu może pracować przez 9–10 godzin. Rozwarcie ostrza w sekatorze Prunion wynosi 67 mm, co pozwala na swobodne cięcie gałęzi o średnicy 45 mm. Narzędzie to może pracować także w trybie progresywnym (ostrze otwiera się proporcjonalnie do siły nacisku spustu) oraz połowicznym (sensor optyczny umożliwia ciągłe przełączanie z pozycji ostrza półotwartego do pełnego otwarcia ostrza poprzez ocenę pozycji kciuka na spuście).
Vinion to nowy model sekatora elektrycznego firmy Pellenc. Jest unowocześnioną wersją popularnego „Lixiona”, lżejszą o prawie 100 g. Został wyposażony w ergonomiczny uchwyt z dodatkowym czujnikiem optycznym zabezpieczającym przed przypadkowym użyciem, a wymiany ostrza można dokonać bez użycia dodatkowych narzędzi. Rozwarcie ostrza w sekatorze Pellenc Vinion wynosi 57 mm, co pozwala na swobodne cięcie gałęzi o średnicy 35 mm.
Firma Pellenc, obok sekatorów elektrycznych, oferuje również różnego typu narzędzia zasilane z tych samych baterii. Jednym z nich jest jednoręczna pilarka elektryczna Selion M12. Jak podaje producent, jest to najlżejsza na świecie ręczna pilarka łańcuchowa (jej masa to 1,7 kg). Zmniejsza uciążliwość pracy, przyspiesza cięcie, jest ergonomiczna i łatwa w obsłudze. Wyposażona jest w specjalnie zaprojektowany łańcuch i mechanizm jego automatycznego napinania. Jej silnik ma moc 1200 W, a długość prowadnicy to 15 cm. W pilarce tej zastosowano cztery innowacje, które mają chronić użytkownika. Czujnik odrzutu jest uruchamiany elektronicznie – urządzenie natychmiast uruchamia elektryczny hamulec łańcucha w razie upadku lub odrzutu (jest 8 razy bardziej czuły niż hamulec łańcucha pilarki spalinowej). Drugą funkcją bezpieczeństwa jest system autodiagnostyczny, który pozwoli na uruchomienie pilarki pod warunkiem że elektroniczny czujnik odrzutu działa. Kolejną funkcją bezpieczeństwa jest konieczność dwukrotnego naciśnięcia spustu w celu uruchomienia. Ponadto w pilarce tej zastosowano łańcuch Oregon o małym odrzucie, jeżeli więc wystąpi zjawisko odbicia, będzie mniej gwałtowne niż przy tradycyjnym łańcuchu.
SHARK TOOLS
Shark Tools to marka profesjonalnych narzędzi przeznaczonych m.in. dla sadownictwa i szkółkarstwa (fot. 11). W ofercie (prezentowanej na stoisku Agrosimex) znajdują się sekatory jednoręczne, dwuręczne, do zawiązków, nożyce, noże do okulizacji oraz szczepienia, a także kleszcze do tapenera. Sekatory Shark Tools dostępne są o różnej długości, np. model B1.75 ma długość 75 cm, waży 1091 g i umożliwia cięcie gałęzi o średnicy nawet 40 mm. Jego ostrze wykonane jest z nierdzewnej stali japońskiej, a wszystkie części są wymienne. Również jednoręczne sekatory Shark Tools mają ostrza wykonane z takiej samej stali, ergonomiczne rączki i wymienne części. Firma oferuje też piły ogrodnicze (składane i z kaburą), wraz z częściami zamiennymi.
FELCO
Bogatą ofertę urządzeń marki Felco można było zobaczyć na stoisku firmy Euroflora Andrzej Otwiaska. Na targach oferowano m.in. sekatory elektryczne, w tym model Felco 820 (fot. 12). Za jego pomocą można ciąć nawet dość twarde gałęzie o znacznej średnicy – do 45 mm. Korpus głowicy tnącej ma masę 980 g i jest wykonany z kutego, specjalnego stopu aluminium. Jego wyprofilowana obudowa oraz spust przegubowy zapewniają wygodną obsługę. Natomiast system regulacji mikrometrycznej pozwala na optymalną regulację pracy głowicy tnącej – jej ostrze ma cztery stopnie otwarcia: 50, 60, 70 i 100%. W sekatorze tym zastosowano technologię odzysku energii KERS, co pozwala na wydłużenie czasu jego pracy o ponad 10%. Może być zasilany z jednego lub jednocześnie z dwóch akumulatorów, w zależności od obciążenia (opatentowane rozwiązanie firmy Felco). Akumulator litowo-polimerowy (Li-Po) wraz z kablem i wtyczką waży 750 g. W zależności od sposobu użytkowania i obciążenia sekatorem tym można pracować nawet cały dzień bez doładowywania. Urządzenie to wyposażone jest też we wskaźnik poziomu naładowania akumulatora, licznik łącznej liczby wykonanych cięć, liczby cięć wykonanych w ciągu dnia pracy oraz procentowej wartości cięć dużych, średnich i małych. Ma również gniazdo USB z opcją ładowania, np. telefonu komórkowego.
Natomiast sekator Felco 801 jest lżejszy od poprzedniego modelu (745 g). Zastosowany w nim tryb częściowego otwarcia ostrza pozwala oszczędzić czas podczas cięcia gałęzi o małej średnicy. Sekator ten może być wyposażony w różnego typu głowice tnące. Nowością jest model Felco 811. Jego głowica tnąca zapewnia czyste i precyzyjne cięcie gałęzi średnicy do 35 mm. Dzięki systemowi mechanicznemu i nowoczesnemu silnikowi cięcia są bardzo szybkie. Masa sekatora to 810 g. Kształt narzędzia oraz geometria głowicy tnącej ułatwia dotarcie do gałęzi wymagających cięcia. Dokładna kontrola ruchu ostrza dzięki trybowi proporcjonalnemu zapewnia precyzję, bezpieczeństwo oraz zwiększa wydajność cięcia. Felco 811 wyposażony jest w śrubę smarową, która pozwala na łatwe i wydajne smarowanie głowicy tnącej bez konieczności demontażu narzędzia. Mikrometryczna regulacja głowicy pozwala na precyzyjną regulację luzu pomiędzy ostrzem a kowadełkiem. Tryb częściowego otwarcia zapewnia natomiast oszczędność czasu podczas cięcia gałęzi o małej średnicy.
fot. 1–12 M. Strużyk
