Fruit Logistica to główne międzynarodowe targi, podczas których prezentowane jest całe spektrum sektora owocowego, w tym gatunków jagodowych i warzyw. W Messe Berlin targi odbywają się od 1993 r., a w tym roku gościły 3200 wystawców reprezentujących 90 krajów. W ciągu trzech dni imprezę odwiedziło 78 tys. osób ze 135 krajów poszukujących nowych kontaktów i partnerów biznesowych, a także nowatorskich produktów. Targi były ogromną szansą dla wystawców z krajów wchodzących na nowe rynki eksportowe, a wśród nich swoje propozycje pokazały Ukraina (30 firm), Gruzja (4 oferentów) i Mołdawia.
Ukraina z własnym stoiskiem narodowym
Już po raz drugi, dzięki wsparciu projektu International Trade Centre, Ukraina miała w Berlinie własny pawilon, w którym gościło 16 ukraińskich firm zajmujących się produkcją i sprzedażą owoców jagodowych, w tym truskawek, jabłek, czereśni, czosnku i wielu innych produktów ogrodniczych. Dziś na te produkty jest duży popyt nie tylko w Europie, lecz także na rynkach azjatyckich. O ile ukraińscy dostawcy nie mają problemu ze smakiem owoców i warzyw oraz z ich ceną, to więcej wyzwań stoi przed ukraińskimi plantatorami – dotyczą one opakowań, certyfikacji, promocji i kultury biznesu, gdzie zaufanie i uścisk dłoni są ważniejsze niż oficjalne dokumenty. Niektórzy ukraińscy rolnicy nie są jeszcze gotowi do wysyłania swoich produktów bez przedpłaty, myśląc, że zostaną oszukani lub produkty zostaną zdewaluowane (co zdarza się czasami lokalnie).
Dużym zainteresowaniem cieszyły się tradycyjnie ukraińskie borówki (nowe nasadzenia wchodzą w pełnię owocowania i niebieskie jagody stają się ważnym towarem eksportowym – red.), czereśnie, arbuzy, a także truskawki i inne owoce jagodowe, zarówno świeże, jak i mrożone. Ukraiński pawilon był dobrze zlokalizowany i elegancko zaprojektowany, co przyciągnęło wielu gości zainteresowanych albo krótką rozmową, albo poważnymi negocjacjami.
Z ukraińskich firm swoją ofertę prezentowała Kalynivka-Premium, która dostarcza swoim klientom głównie warzyw i owoców z całorocznej uprawy szklarniowej. Innowacyjne gospodarstwo iBerry wykorzystuje w produkcji borówek najnowsze technologie. Właściciele przywiązują dużą wagę do jakości produkcji owoców, aby były one bezpieczne dla konsumenta, a także aby były wyprodukowane z poszanowaniem środowiska naturalnego. Stowarzyszenie producentów Ukrsadprom zrzesza dostawców owoców, w tym jagodowych i orzechów, wspomagając ich w przetwarzaniu i certyfikacji oraz otwiera dla nich możliwości eksportu. Firma Fruktona z siedzibą w miejscowości Vinnytsia to dobry przykład dobrze zorganizowanego łańcucha dostaw. W spółce udaje się połączyć produkcję z przetwórstwem i dobrze zorganizować marketing. Co roku w portfolio tego dostawcy rośnie liczba pozycji oznaczonych „zielonym listkiem”, czyli certyfikowanych ekologicznie. Melitopol Cherry Corporate Group to przedsiębiorstwo z południowej Ukrainy specjalizujące się w produkcji czereśni, truskawek, brzoskwiń, malin, a także niektórych gatunków zbóż. Położenie sprawia, że warunki do uprawy są znakomite, z dobrym klimatem i żyznymi glebami. Firma wdraża na swoich polach także nowoczesne technologie znane z Europy zachodniej. Celem Ukrainian Fresh Fruits, ściśle współpracującej z VinniytsiaSadVinProm, jest pomaganie lokalnym gospodarstwom w marketingu produkowanych w nich jabłek i owoców jagodowych. Głównym kierunkiem zbytu jest eksport. Ekologiczne gospodarstwo AMC Yahidky zajmujące się produkcją owoców borówki wysokiej jest zlokalizowane niedaleko Kijowa i zajmuje ponad 50 ha. Produkcja jest certyfikowana ekologicznie oraz zgodnie ze standardami Global GAP. Jego przedstawiciele są częstymi gośćmi wystaw i konferencji branżowych. Berry Commerce to największy kompleks szklarniowy na Ukrainie i jeden z największych w Europie, w którym produkowane są truskawki – zajmuje ok. 50 ha. Działalność operacyjna tej spółki koncentruje się zarówno na rynku lokalnym, jak i na rynkach Europy Wschodniej i Zachodniej. W szklarniach uprawiane są głównie odmiany dnia neutralnego, takie jak ‘Murano’ i ‘Albion’, aby zapewnić dostawy truskawek praktycznie przez cały rok.
Reprezentacja Mołdawii
Mołdawia ze swoim dobrym położeniem geograficznym może z powodzeniem zaopatrywać w owoce i kraje unijne, i Rosję. Stoisko tego kraju było usytuowane w niedalekiej odległości od pawilonu ukraińskiego. Tradycyjnie pierwsze skrzypce grało w nim Mołdawskie Stowarzyszenie Producentów Owoców. Ta organizacja zrzesza w swoich szeregach 170 firm zajmujących się produkcją owoców z drzew i z krzewów owocowych oraz truskawek. Członkowie mają do zaoferowania szeroką gamę produktów odznaczających się dobrym smakiem i wysoką jakością. Są to: truskawki, maliny, brzoskwinie, czereśnie, jabłka, śliwki, winogrona i morele. Członkowie stowarzyszenia dysponują 22 nowoczesnymi obiektami przechowalniczymi o pojemności 95 tys. ton. Mogą odbiorcom dostarczyć w sezonie i po jego zakończeniu duże ilości owoców: 250 tys. ton jabłek, 50 tys. ton śliwek, 20 tys. ton winogron i 12 tys. ton czereśni.
Gruzja: duży dostawca borówek
Na terenie tej republiki wydzielonej z byłego Związku Radzieckiego panują doskonałe warunki klimatyczne do uprawy borówki wysokiej i innych gatunków sadowniczych. W tym roku kraj ten był w Berlinie reprezentowany tylko przez kilka firm, głównie dostawców jagodowych oraz winogron. Gruzja jest znana z produkcji winogron i przetwarzania ich na wino, produkcji orzechów – głównie orzecha włoskiego, a także jako dostawca suszonych owoców i świeżych ziół. Ostatnie lata pokazują jednak, że zaczyna być również ważnym graczem na rynku owoców jagodowych, głównie borówek.
Obecnie plantacje borówki zajmują w tym kraju ok. 200 hektarów, głównie zlokalizowanych w jego zachodniej części. Tam gleby są kwaśne, nadające się idealnie pod plantacje tego kwasolubnego gatunku. Do 2020 roku przewiduje się, że nasadzenia zajmą 250 ha, a zbierane będzie 2,5 tys. ton owoców (zbiór ręczny, owoce deserowe – red.).
Największym podmiotem zajmującym się dostawami zarówno świeżych, jak i mrożonych (IQF) owoców borówki wysokiej z regionu jest Agrolane Ltd. W firmie produkuje się owoce, pakuje i sprzedaje zarówno na rynek lokalny, jak i na eksport. Obecnie nasadzenia w tym przedsiębiorstwie zajmują 34 ha. Zlokalizowane są w niedużej odległości od własnej bazy, na którą składają się chłodnie (szybkie schładzanie i magazynowanie w komorach z KA), sortownia, pakowania. W ciągu sezonu wydajność obiektu pozwala na przygotowanie do sprzedaży 350 ton owoców. W firmie Egzofruit produkuje się ekologiczne owoce suszone, jak mandarynki, feijoa i kiwi. Plantacje są zlokalizowane w czystym regionie zachodniej Gruzji, a produkcja odbywa się bez użycia środków ochrony roślin i nawozów sztucznych. Egzofruit zaopatruje rynek lokalny, a także eksportuje do krajów byłego ZSRR i krajów unijnych.
Serbia: główny dostawca malin
Segment agro to główny kierunek rozwoju Serbii i symbol serbskiej ekonomii. W Berlinie Serbia prezentowała się pod niedawno utworzoną marką Serbia Does Fruit, dzięki której kraj ten chce wszem i wobec ogłosić swój kierunek działania i przyciągnąć inwestorów. Okazuje się, że jest to doskonały pomysł! Eksport serbskich owoców w ostatnim czasie osiągnął wartość 573,4 mln euro. Udział Serbii w globalnej produkcji malin i jeżyn to ponad 8%. Produkcja w tym kraju odbywa się na 21.861 ha i osiągnęła blisko 110 tys. ton. Eksport owoców ma wartość 230 mln dolarów i kraj ten jest największym eksporterem malin na świecie. Głównie uprawia się tu owocującą latem odmianę ‘Willamette’ (90% produkcji), w niewielkim procencie ‘Meeker’ (5%) i inne.
AGRO BEL SYSTEM D.O.O. to stosunkowo nowa firma założona w 2016 r. zajmująca się produkcją i przechowywaniem owoców. Jej celem jest przygotowanie owoców na eksport. Forest Food powstała w 2006 r. Oferuje krajowym i zagranicznym odbiorcom wiele tradycyjnych serbskich smaków, w tym czereśnie (12,5 ha; roczna produkcja: 100 ton; odmiany: ‘Early Star’, ‘Grace Star’, ‘Big Star’, ‘Summit’, ‘Canadian Giant’, ‘Kordia’, ‘Ferovia’), maliny (40 ha; roczna produkcja 400 ton; odmiany: ‘Amira’, ‘Regina’), jeżyny (5 ha; roczna produkcja: 50 ton; odmiany: ‘Loch Ness’, ‘Navaho’, Chester), borówki (10 ha; roczna produkcja: 60 ton; odmiany: ‘Duke’, ‘Bluecrop’, ‘Elliot’, ‘Aurora’). Oferowane w portfolio towary firmy Forest Food są certyfikowane zgodnie ze standardami HACCP, ISO 9001 i ORGANIC certificates. Pureberry to firma z francuskim kapitałem, gdzie produkcja owoców odbywa się na powierzchni 35,6 ha, na terenie rezerwatu przyrody. Plantacje dostarczają głównie owoców w jakości premium takich gatunków, jak maliny, borówki, porzeczki, truskawki i czereśnie.
Fruit Logistica 2019 odnotowała wzrost liczby wystawców i odwiedzających targi, większą innowacyjność, zrównoważony rozwój i silniejszą internacjonalizację, a tym samym utrzymała status głównej platformy w handlu owocami. Po targach 77% odwiedzających spodziewa się, że kontakty z wystawcami doprowadzą do zawarcia transakcji. Dotyczy to również wystawców z rozwijających się krajów Europy Wschodniej, którzy starali się pokazać się z jak najlepszej strony a których celem jest stanie się znaczącym graczem na nowych rynkach.
Anton Dovganuk
Gospodarstwo Sadownicze, Ukraina
tłum. D. Łabanowska-Bury
