Jak co roku wstępna ocena plonowania gatunków sadowniczych według GUS-u budzi wiele emocji i dyskusji. Sadownicy nie zgadzają się przede wszystkim z szacunkiem zbioru truskawek i mają ku temu szereg argumentów.
Finalna ocena zbiorów truskawek w ubiegłym sezonie została w grudniu (2021) oceniona przez GUS na 156 000 ton. Wynik ten odpowiadał do danych o spadającym w Polsce obszarze upraw truskawek. Najnowsze szacunki mówią o zbiorach na poziomie 185 000 ton (+18% do zeszłego roku).
Pierwszą zastanawiającą kwestią jest obszar upraw truskawek. Ten w naszym kraju od kilku lat wyraźnie spada. Dzieje się to przede wszystkim kosztem plantacji przemysłowych. W 2021 truskawki były uprawiane na 35 500 hektarach, a w tym roku na 31 200 hektarach. Zatem 10%-owy spadek obszaru upraw miałby dać 18% wzrost plonów.
– Z danych wynika, że ten rok był wspaniały dla plantatorów z punktu widzenia wydajności, niestety z informacji jakie otrzymywałem od znajomych ten rok był rokiem antraknozy w całej Polsce – mówi plantator Grzegorz Kasprzak, który dyplomatycznie ocenia wyliczenia GUS-u jako „zastanawiające”.
Sytuacja w skupie owoców przez branżę przetwórczą również zaprzecza wyższym plonom niż rok temu. Średnia cena skupu truskawek bez szypułki wyniosła w tym sezonie 6,00 zł za kilogram. Natomiast średnia truskawek z szypułką wyniosła 3,40 zł/kg. W ubiegłym roku stawki te wyniosły odpowiednio 3,90 i 2,06 zł/kg. Zatem ceny były średnio o 53% i 65% wyższe niż przed rokiem. Chociaż można dyskutować nad rentownością produkcji, to dane są jednoznaczne. Mniejsze dostawy surowca potwierdzają pośrednicy i przetwórnie.
Niedobory surowca potwierdzają także dane o imporcie. Tylko w maju do Polski sprowadzono 7250 ton mrożonych truskawek z Egiptu. To tyle co w całym 2019 roku. Ponadto wyższa była średnia cena kilograma. Podczas gdy w maju 2021 roku wyniosła 0,91 eur/kg, to w tym toku już 1,01 eur/kg.
Jest jeszcze rynek owoców deserowych, który cechował się w tym sezonie znacznie wyższymi cenami niż przed rokiem i lepszą dynamiką sprzedaży. Z wyjątkiem (mniej więcej) tygodnia, handel był pozytywnie oceniany przez producentów. Podsumowując, cztery istotne argumenty pozwalają na polemizowanie z sobotnim szacunkiem zbiorów Głównego Urzędu Statystycznego.
