Regulatory wzrostu i rozwoju roślin to preparaty, bez których trudno sobie wyobrazić sezon produkcji jabłek i gruszek. Jeszcze kilka lat temu mało który sadownik miał do czynienia z giberelinami, proheksadionem czy benzyloadeniną, jednak dziś można śmiało powiedzieć, że stosowanie produktów zawierających fitohormony roślinne to już standard w prowadzeniu upraw sadowniczych.
Bez wątpienia regulatory wzrostu i rozwoju roślin to dobro, które pozwala osiągać w sadownictwie świetne wyniki, pod warunkiem, że ich zastosowanie jest uzasadnione i przeprowadzone poprawnie. W polskim klimacie opłaca się zainwestować w poprawę zawiązania owoców i popracować nad nią, a ewentualnie potem przeprowadzić selekcję w postaci zabiegu lub zabiegów przerzedzających. W sytuacji anomalii pogodowych i niejednokrotnie redukcji plonów, należy doceniać komfort, jaki zapewniają regulatory wzrostu i rozwoju roślin, zawierające fitohormony roślinne, które regulują poziom plonowania oraz jakość owoców.
Jeśli chodzi o stosowanie regulatorów, w sytuacjach uzasadnionych należy zachować odpowiednią kolejność zabiegów. Hamowanie wzrostu wegetatywnego (Corto/Regalis Plus 10 WG) powinno być pierwszym krokiem, po nim stymulowanie zawiązania owoców (Gibb Plus 11 SL/Novagib 010 SL/Perlan/Falgro), a następnie ograniczanie czerwcowego opadu zawiązków + hamowanie wzrostu (Corto/Regalis Plus 10 WG) i przerzedzanie (Globaryll 100 SL/Sitis/Monex/Nadia).
Regulacja wzrostu wegetatywnego i pokroju drzew.
Początki stosowania proheksadionu wapnia, fitohormonu odpowiadającego m.in. za hamowanie wzrostu wegetatywnego drzew w sadach były trudne z dwóch prostych przyczyn – wysokiej ceny zabiegu i braku praktycznej wiedzy. Czas i praktyka sadowników pokazały, jaki system aplikacji i w jakich sadach oraz odmianach daje on najlepsze rezultaty. Obecnie stosowanie tego związku, m.in. w postaci produktów Corto czy Regalis Plus 10 WG, jest bardzo powszechne. Część sadowników wykonuje nawet ten zabieg schematycznie, co roku, w całym sadzie, pomimo że program zabiegów wymaga już weryfikacji lub modyfikacji.
Stymulowanie kwitnienia roślin jest kluczem do uzyskania większej ilości owoców. Silne hamowanie wzrostu wegetatywnego rośliny może być skuteczną metodą stymulowania kwitnienia, a tym samym zwiększania plonów. W sadach karłowych trzeba jednak odpowiednio dostosować cięcie, nawożenie i przerzedzanie, aby uzyskać jak najwyższą jakość. Należy pamiętać, że stosowanie proheksadionu wapnia może spowodować drobnienie owoców, jeśli sad jest już mocno wyhamowany we wzroście, stracił optymalny wigor i plonuje corocznie i bardzo obficie bez przerzedzania.
Stosowanie preparatów takich jak Corto i Regalis Plus 10 WG, oprócz regulacji wzrostu, ma również wiele innych korzyści. Zmniejsza nakłady pracy na cięcie zimowe, eliminuje cięcie letnie (w większości przypadków), poprawia wybarwienie owoców, redukuje presję patogenów i zwiększa skuteczność zabiegów środkami ochrony roślin.
Gibereliny na poprawę zawiązania i regenerację drzew owocowych po przymrozkach.
Ważną rolę w uprawie jabłoni i grusz odgrywają gibereliny, zwłaszcza GA4+7 w przypadku jabłoni oraz GA3 w przypadku grusz. Produkty takie jak Gibb Plus 11 SL, Novagib czy Perlan zawierają GA4+7, natomiast tabletki Falgro zawierają GA3. Gibereliny są szczególnie skuteczne w stymulowaniu zawiązywania owoców partenokarpicznych bez nasion, co jest szczególnie widoczne w przypadku sezonów przymrozkowych, kiedy takie owoce stanowią znaczącą część plonu. Oprócz stymulowania zawiązywania, gibereliny mają również pozytywny wpływ na jakość owoców, w tym na średnicę i kondycję skórki. Jednakże, aby uzyskać pożądany efekt, konieczne jest stosowanie giberelin w odpowiedniej fazie rozwojowej, w odpowiedniej dawce i liczbie zabiegów.
W przypadku odmian takich jak Gala, Golden czy Szampion, o ile nie wystąpiły znaczne przymrozki, nie ma potrzeby stosowania zabiegów stymulujących zawiązanie owoców na początku kwitnienia. Zalecany jest natomiast program kilku zabiegów w dawkach dzielonych od końca kwitnienia, który zwiększy średnicę owoców i ograniczy ordzawianie owoców. Dla odmian takich jak Jonagoldy, Ligol, Mutsu i Boskop, zaleca się stosowanie gibereliny na początku kwitnienia, aby stymulować lepsze zawiązanie.
W przypadku grusz, stosowanie GA3 wykazuje silne działanie. Tabletki Falgro zawierające GA3 zaleca się stosować solo lub w połączeniu z Gibb Plus 11 SL lub Novagib po intensywnych przymrozkach, gdy uszkodzenia kwiatów lub zawiązków są znaczne lub gdy kwitnienie jest słabe. Należy pamiętać, że stosowanie giberelin należy przeprowadzać zgodnie z zaleceniami producenta, w celu uzyskania najlepszych wyników i uniknięcia niepożądanych skutków ubocznych.
Gibereliny są fitohormonami charakteryzujące się niezwykłą elastycznością w stosowaniu w mieszaninach zbiornikowych z pestycydami. To właśnie ta cecha wyróżnia je spośród innych fitohormonów. Mimo że wciąż trwają dyskusje na temat wpływu warunków pogodowych na skuteczność aplikacji preparatów giberelinowych, wiadomo, że wyższa temperatura i wilgotność powietrza sprzyjają ich lepszemu działaniu. W przypadku zabiegu mającego na celu poprawę zawiązania i kwitnienia, jak również programów poprawiających jakość po kwitnieniu, zaleca się wybieranie ciepłych i wilgotnych dni, najlepiej rano lub przed południem. Natomiast w przypadku „ratunkowego” zabiegu po przymrozkach, czas jest ważniejszy niż temperatura. Zaleca się przeprowadzenie zabiegu bezpośrednio w dzień po przymrozku, nawet jeśli maksymalna temperatura wynosi 8-10°C. Praktyka pokazuje, że taki zabieg przynosi lepsze rezultaty niż czekanie kilka dni na odpowiednie warunki pogodowe.
Przerzedzanie zawiązków owoców – ważny element agrotechniki w nowoczesnym sadzie i gospodarstwie
Przerzedzanie zawiązków owoców to kluczowy zabieg agrotechniczny w sadownictwie, który powinien być przeprowadzany co roku. Nawet w sezonach z dużymi przymrozkami, wierzchołki drzewa należy selektywnie przerzedzić, nawet jeśli zapowiada się, że owoców będzie niewiele. Przerzedzanie pozwala na zwiększenie jakości owoców, zmniejszenie obciążenia wierzchołków i stabilizację rusztowań.
W sezonie 2023 dostępne są różne preparaty chemiczne do przerzedzania zawiązków owoców. Warto jednak zachować ostrożność i wybrać odpowiedni preparat w zależności od okoliczności. Na rynku dostępne są produkty o łagodniejszym działaniu, takie jak Monex i Nadia, a także te o intensywnym działaniu, takie jak Globaryll 100 SL i Sitis.
Regulator wzrostu Nadia, zawierający 1-naftyloacetamid (NAD), jest szczególnie przydatny do łagodnego, selektywnego przerzedzania. Preparat ten jest wykorzystywany przede wszystkim do zabiegów na odmiany podatne, gdzie chce się lekko przerzedzić, a jednocześnie wspomóc zawiązanie pąków i uniknąć negatywnych skutków zbyt intensywnego przerzedzania.
Ważne jest, aby podczas przerzedzania zawiązków owoców przeprowadzić dokładną analizę sytuacji w każdym sadzie, na każdej kwaterze oraz w obrębie całego gospodarstwa. Należy uwzględnić różne czynniki, takie jak warunki pogodowe, rodzaj odmiany i wiek drzewa. Dzięki temu można uniknąć nadmiernego przerzedzenia, które może wpłynąć negatywnie na plon i kondycję drzew.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zapoznaj się z zagrożeniami i postępuj zgodnie ze środkami ostrożności wymienionymi na etykiecie.
