Jak w jednym zdaniu skomentować aktualną sytuację na rynku jabłek? 2,00 zł/kg sprawia, że „piekło zamarzło”, a świat się zatrzymał. Sadownicy mają inne zdanie...
Na bieżąco śledzimy ceny jabłek, trendy i zmiany w handlu. Połowa marca przynosi bardzo złożoną i ciekawą sytuację. Oczywiście punt widzenia zależy od punktu siedzenia i nie sposób jej jednoznacznie ocenić. Dlatego spojrzymy na handel stronniczo, ale z dwóch punktów widzenia. Ceny jabłek na poziomie 2,00 zł/kg powodują duże poruszenie i dużo emocji, a przecież obiektywnie rzecz biorąc nie są to żadne rekordy…
Zwróćmy uwagę na jeszcze jedną kwestię. To już aspekt psychologiczny. W wywiadach, przy stawce 2,00 zł/kg stawia się znak równości ze stwierdzeniem – wysokie ceny. Nie, to nie są wysokie ceny… 4,00 zł/kg za wagę w skrzyni to są wysokie ceny.
Sadownik chce sprzedać drożej
Handlowcy i eksporterzy nie powinni dziwić się sadownikom, że chcą dziś „wyrwać” każdy grosz za swoje owoce. Stagnacja, którą obserwowaliśmy od końca zbiorów trwała niemal do końca stycznia. Do tego momentu sprzedaż jabłek na sortowanie po dodaniu kosztów przechowania równała się cenom z jesieni. W przypadku tańszych odmian lepszą opcją była sprzedaż do przetwórstwa.
Producenci nauczeni doświadczeniami z poprzednich lat mają świadomość, że na polskim rynku nadwyżek taka sytuacja to rzadkość. Dlatego tak bardzo chcą ją wykorzystać na swoją korzyść i nie powinno to nikogo dziwić.
Nasi rozmówcy powtarzają – 2,00 zł/kg w połowie marca to żadna rewelacja przy dzisiejszych kosztach! – oczywiście mają rację. Takie ceny osiągaliśmy 20 lat temu. Sęk w tym, że 2,00 zł 20 lat temu to równowartość dzisiejszych 4,10 zł. Z drugiej strony, dzisiejsze 2,00 zł jest nieco ponad 1,00 zł w 2005 roku. Rentowność uprawy sprzed dwóch dekad nie wróci, ale powyższe porównanie jest bardzo obrazowe.
Ponadto, warto tylko pobieżnie rzucić okiem na koszty produkcji w tym sezonie. Przy plonie na poziomie 51 ton, koszt produkcji wyniósł około 1,11 zł. Przechowanie do marca to około 40 groszy. Dochodzi utrata masy i odsort. (Wyliczenia dr Dariusza Paszko).
2,00 zł/kg? Koniec świata i zatrzymanie handlu!
Sytuacja rynkowa dotknęła eksporterów podwójnie. Z jednej strony ceny jabłek w lutym powoli rosły, ale wyraźnie osłabiły się dolar i euro. W efekcie nasza oferta stała się mniej konkurencyjna. Jabłka z Polski są już tylko nieznacznie tańsze od jabłek włoskich, a przed dekadą ta różnica była bardzo duża.
Analizując zachodnie media znajdziemy liczne publikacje obcokrajowców, którzy zajmują się eksportem jabłek z Polski. Nie tylko w naszej opinii próbują oni przekonać czytelnika, że polskie jabłko po prostu musi być tanie, bo inaczej nikt go nie kupi i cały jabłkowy biznes rozsypie się niczym domek z kart, ale odstawmy na bok złośliwości i spójrzmy na ich wypowiedzi publikowane na freshplaza:
– Obecne stawki niemal całkowicie wstrzymały handel jabłkami – takie słowa padają z ust Hindusa, który eksportuje jabłka z Polski.
– Cena polskiego Goldena Deliciousa sprawia, że konkurowanie z tańszymi alternatywami jest bardzo trudne – to opinia Egipcjanina, który nie wprost dziwi się, że polskie jabłka nie są najtańsze w Europie.
– (…), jednak osiągnięto już poziom cenowy, który staje się nieakceptowalny dla klientów końcowych – mówi główny handlowiec dużego konsorcjum zrzeszającego grupy producentów.
Ktoś pamięta jeszcze o wolnym rynku?
Handel jabłkami spowolnił, ale nie zatrzymał i nie zatrzyma się. To przecież rynek sprawił, że ze 1,60 zł/kg za standardowe odmiany doszliśmy do 2,00 zł/kg, prawda? Nikt nikogo nie zmuszał do płacenia wyższych cen. Zdecydował rynek. Nie zapominajmy, że zebraliśmy o 20% jabłek mniej i ta kwestia musi mieć przełożenie na wyższe ceny! Oczywiście nie jest to prosta sytuacja, ale wszyscy, którzy mówią dziś, że 2,00 zł/kg to szczyt cen niech nie zapominają, że to nie oni o tym decydują, a rynkowe mechanizmy są znacznie potężniejsze od nich…
Jako to najbardziej skażony owoc świata.