Grupa robocza utworzona w ramach Zespołu ds. Stabilizacji Rynku Owoców i Warzyw w ramach Porozumienia Rolniczego przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi obradowała w dniu 22 listopada 2021 roku nad wsparciem i popularyzacją sadów sokowych.
Niedopasowanie struktury, tj. odmian i technologii, produkcji jabłek w Polsce do potrzeb rynku rodzi szereg problemów zarówno dla producentów, przetwórców, jak i handlowców. Produkcja jabłek prawie w 100% jest ukierunkowana na produkcję jabłek deserowych, a tymczasem co najmniej 60% z całości produkcji przeznaczane jest do przetwórstwa (soki NFC, zagęszczone soki i inne). Rosnąca konkurencja, koszty produkcji oraz wymagania jakościowe wymuszają wprowadzenie specjalizacji produkcji, tj. ścisłe ukierunkowanie z przeznaczeniem albo na jabłka deserowe albo na surowiec do przetwórstwa.
Podczas spotkania przedstawiciele zainteresowanych organizacji, w tym Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw, Związek Sadowników RP, Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków, Krajowe Stowarzyszenie Przetwórców Owoców i Warzyw, Stowarzyszenie Sady Grójeckie, UNIA OWOCOWA Stowarzyszenie Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw, sadownicy i przetwórcy zakładający i testujący sady sokowe (Döhler, Rauch, Maxfrut), jak również reprezentacja Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach oraz przedstawiciele Departamentu Rynków Rolnych MRiRW, dyskutowali nad możliwościami przekształcania części sadów jabłoniowych w sady sokowe oraz zakładania nowych sadów sokowych. Zebrani dzielili się swoimi doświadczeniami oraz dyskutowali nad zagadnieniami technologicznymi i ekonomicznymi. Omawiali wnioski i uwagi z pierwszych upraw testowanych sadów sokowych.
Polska jest największym producentem jabłek w Unii Europejskiej i trzecim na świecie produkując średnio 3,5 – 4,0 mln ton rocznie, a także najważniejszym w Europie i drugim na świecie po Chinach producentem zagęszczonego soku jabłkowego z produkcją średnio 250-300 tys. ton rocznie. Pomimo tak znacznej krajowej produkcji jabłek oraz zagęszczonego soku, jak również soku NFC, prowadzone w Polsce plantacje nie są odrębnie sprofilowane na produkcję jabłek deserowych oraz produkcję jabłek do przetwórstwa. Uczestnicy spotkania podzielili opinię, że prowadzenie produkcji według modelu dostosowanego do przewidywanego kierunku zagospodarowania jabłek pozwoli w przypadku produkcji skierowanej do przetwórstwa na zmniejszenie kosztów produkcji, wprowadzenie mechanizacji, zmniejszenie ilości stosowanych środków ochrony roślin, a w przypadku produkcji skierowanej na rynek deserowy – na wprowadzenie innowacyjnych wydajnych technologii produkcji z odpowiednim doborem odmian.
Przetwórcy zadeklarowali chęć zawierania wieloletnich umów kontraktacyjnych, które zostały wskazane jako jeden z kluczowych warunków podjęcia przez sadowników decyzji o założeniu nowych sadów sokowych lub przekształcania już funkcjonujących. Sadownicy z kolei wyrazili zainteresowanie współpracą i chęcią przedyskutowania w szerszym gronie inicjatywy sadów sokowych. Niezbędne jest również przeprowadzenie np. przez Instytut Ogrodnictwa – PIB oraz Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB badań dających wsparcie merytoryczne dla samych sadowników, jak i przetwórców. Wszyscy zgodzili się, że inicjatywa rozwoju sadów sokowych wymaga dalszej dyskusji i współpracy wszystkich stron, dlatego w najbliższym czasie należy spodziewać się merytorycznych opracowań nt. sadów sokowych dotyczących zarówno kwestii technologicznych jak i ekonomicznych. Wskazano także na dostępne instrumenty wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej z jakich mogą korzystać sadownicy podejmujący decyzję o dostosowaniu struktury sadów do potrzeb rynku, w szczególności pomoc dla organizacji producentów owoców i warzyw realizujących programy operacyjne.
Uczestnicy spotkania zadeklarowali chęć udziału w dalszych pracach, które będą prowadzone w ramach Porozumienia Rolniczego oraz Core Team’u – forum współpracy liderów, ekspertów branży owoców i warzyw, doradztwa i nauki.
Źródło: Zespół ds. Stabilizacji Rynku Owoców i Warzyw, Porozumienie Rolnicze
