Jak stosować pułapki feromonowe w sadach

Precyzyjne ustalenie terminu zwalczania szkodników w dużej mierze zadecyduje o skuteczności zabiegu. Stąd bardzo istotna rola odpowiedniego monitoringu, w którym pomocne są pułapki feromonowe.

Jednym z kluczowych aspektów warunkujących skuteczny zabieg zwalczający szkodniki jest wyznaczenie odpowiedniego terminu wykonania oprysku. Opieranie się na sytuacji w sąsiednich sadach lub decydowanie się na zabieg w momencie, który uznamy za najbardziej prawdopodobny bez indywidulanej oceny zagrożenia, prawdopodobnie zakończy się stratą. Z doświadczenia wiemy, że nieopanowanie sytuacji w porę może skutkować koniecznością wykonania dodatkowych zabiegów bez pewności, czy przyniosą one pożądany efekt. Nie możemy też zapomnieć o oczywistych stratach w plonie spowodowanych żerowaniem szkodników.

Podejmując decyzję o konieczności wykonania zabiegu zwalczającego szkodniki powinniśmy bezwzględnie skupiać się na indywidualnej ocenie zagrożenia w naszym sadzie. Kluczową rolę odgrywa w tym aspekcie monitoring wykonywany za pomocą pułapek feromonowych firmy Medchem. Okazuje się, że sytuacja pod względem liczebności szkodników może diametralnie różnić się w zależności od lokalizacji, ukształtowania terenu, a nawet konkretnej odmiany.

Aktualnie największe zagrożenie w uprawach sadowniczych obserwowane jest ze strony przede wszystkim owocówki jabłkóweczki, ale także zwójek liściowych. W celu monitorowania lotów tych szkodników stosuje się zestawy z pułapką trójkątną, wkładami lepowymi i dyspenserami feromonowymi (komplet zawiera 3 sztuki dyspenserów feromonowych).  Działanie pułapki polega na pozorowaniu obecności samicy, przygotowanej do odbycia kopulacji. Uwalniany z dyspensera feromon symuluje zapach samicy przywabiając samce. Przywabione samce przylepiają się do podłogi pułapki.  Odłowy samców na pułapki umożliwiają ustalenie początku i końca lotu motyli oraz wyznaczenie jego maksimum i na tej podstawie określenie optymalnych terminów zwalczania.

Dyspenser wyjmuje się z opakowania bezpośrednio przed zawieszeniem pułapki i przykleja się na środku podłogi lepowej. W jednej pułapce umieszcza się tylko jeden dyspenser. Pułapkę umieszcza się w centralnej części sadu, w zewnętrznej części korony drzewa, na wysokości 1,5-1,8 m nad ziemią. Należy zwrócić uwagę, aby przepływ powietrza przez pułapkę nie był utrudniony przez liście i gałązki, aby gałązki poruszane wiatrem nie uderzały w pułapkę. W małych sadach wystarczy 1 pułapka. W sadach większych zalecana jest stosowanie 1 pułapki na 3 hektary sadu. W przypadku umieszczenia więcej niż jednej pułapki dla danego gatunku rozmieszcza się je tak, aby odległości pomiędzy pułapkami wynosiła co najmniej 50 m.

Pułapkę przegląda się regularnie 2-3 razy w tygodniu, liczy odłowione samce i usuwa. Liczbę odłowionych samców należy rejestrować w tabelce i na jej podstawie wykreślić krzywą przebiegu lotu.

Co ważne, dyspensery feromonowe znajdują się w saszetkach zabezpieczających przed uwalnianiem się zapachu. Po każdorazowym zetknięciu się z rozpakowanym dyspenserem należy dokładnie myć ręce, by nie przenosić zapachu. Nie stosuje się pułapek trójkątnych, w których był umieszczany dyspenser do odłowu innego szkodnika. Zapasowe dyspensery najlepiej przechowywać w nieuszkodzonych saszetkach w temperaturze maks.  4ºC  (w lodówce).

W ten sposób można monitorować loty:  owocówki jabłkóweczki, owocówki śliwkóweczki, owocówki południóweczki, zwójki światkóweczki, zwójki bukóweczki, wydłubki oczateczki, zwójki różóweczki, zwójki rdzaweczki, zwójki koróweczki, zwójki porzeczkóweczki, przeziernika jabłoniowego, toczyka gruszowiaczka.

Jeśli chodzi o produkty służące do monitoringu i odławiania nasionnicy trześniówki należy wymienić żółtą pułapkę zapachową, a także tzw. „ekolep”.

Żółta pułapka lepowa z wabikiem zapachowym służy do wykrywania dorosłych osobników nasionnicy trześniówki (Rhagoletis cerasi) w sadach czereśniowych i wiśniowych. Muchówki przywabiane są przez żółte powierzchnie  pułapki,  a dołączony wabik (przynęta zapachowa) zwiększa aktywność pułapki nawet do 70%. Pojedyncza pułapka składa się z żółtej płachty lepowej, wabika zapachowego, 3 zawleczek oraz drutu do zawieszania pułapki. Płachtę lepową spina się zawleczkami. Wabik wyjmuje się z opakowania i mocuje za pomocą zawleczki na arkuszu. Wywieszony wabik zachowuje aktywność przez około 5 do 6 tygodni (w zależności od warunków pogodowych). W celu ograniczenia liczebności szkodnika oraz porażenia owoców w małych obiektach (drzewa przydomowe, ogrody działkowe) wywiesza się w zależności od wielkości drzew od 2 do 8 pułapek na 1 drzewie.  Umieszczenie pułapki z przynętą na szczytowych rejonach korony w nasłonecznionym miejscu jest niezmiernie ważne. Muchy nie lubią ciemnych i zacienionych miejsc. W przypadku słabego zawiązania należy zwiększyć liczbę pułapek.

Wymieniony wyżej „EKOLEP” to z również żółta pułapka lepowa, która służy do odławiania dorosłych osobników nasionnicy trześniówki. Stosowanie pułapek umożliwia ustalenie początku lotu wyznaczenie jego maksimum i ustalenie potrzeby zwalczania. W sadach przydomowych i ogrodach działkowych wywieszenie pułapek może również stanowić element zwalczania szkodnika. W przypadku stosowania pułapek do sygnalizacji (sady handlowe) w sadach o powierzchni 1-5 ha umieszcza się 3 pułapki, jeśli rośnie tylko jedna odmiana. W uprawach o różnej porze dojrzewania owoców zawiesza się po dwie pułapki na drzewach każdej odmiany. Pułapki należy zawieszać zarówno po środku, jak i na obrzeżu  kwatery na wysokości 1,5 -1,8 m, na południowej stronie drzew w odległości ok. 10 drzew jedna od drugiej. W celu ograniczenia liczebności szkodnika oraz porażenia owoców w małych obiektach (drzewa przydomowe, ogrody działkowe) wywiesza się w zależności od wielkości drzew od 2 do 10 pułapek na 1 drzewie. Pułapki rozwiesza się na różnych poziomach korony, głównie od strony południowej, zachodniej i wschodniej. W przypadku słabego zawiązania należy zwiększyć liczbę pułapek. Pułapka składa się z dwóch prostokątnych żółtych płytek posmarowanych klejem, które montuje się przez skrzyżowanie ich ze sobą, a następnie zawiesza się je za pomocą drutu lub sznurka na drzewie. Pułapki przeznaczone do sygnalizacji lotu szkodnika należy przeglądać systematycznie, nie rzadziej  niż co 2 dni. Każdorazowo należy zanotować liczbę odłowionych nasionnic, a następnie usunąć je za pomocą łopatki, pincety lub zaostrzonego patyka.  Po kontroli oblicza się średnią liczbę osobników nasionnicy na 1 pułapkę. Rozróżnianie płci jest zbędne.

Firma Medchem istnieje od 1991, a od 1996 roku zajmuje się dystrybucją oraz produkcją pułapek feromonowych oraz innych produktów służących do monitoringu i obserwacji szkodników. Pułapki Medchem od wielu lat służą sadownikom i rolnikom do wykrywania szkodników w uprawach. Firma posiada wielu stałych klientów, wybierających sprawdzone produkty, które pomagają im w podejmowaniu decyzji o wykonaniu zabiegów ochrony roślin (co jest bardzo istotne w kontekście IP). Od lat ściśle współpracuje z najważniejszymi naukowo-badawczymi ośrodkami państwowymi, których zadaniem jest wspomaganie decyzji w ochronie roślin. Są to m.in.: Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, IOR – Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu, SGGW – Katedra Entomologii, Instytut Ochrony Roślin w Rzeszowie. Skuteczność i jakość  produktów Medchem wielokrotnie była sprawdzana na polach i uprawach doświadczalnych tychże instytucji.

Więcej informacji – https://www.medchem.pl/