Informacje, jak wygląda struktura odmiana na bazie 7000 hektarów sadów, które w swoich ankietach zadeklarowali sadownicy, przedstawiono podczas spotkania CoreTeam, które odbyło się 5 grudnia 2023 roku Warszawie. W ramach projektu „Badania rynku jabłek w Polsce” realizowanych jest kilka inicjatyw, które mają przedstawić jak najbardziej aktualne dane dotyczą m.in. struktury odmian jabłoni uprawianych w naszym kraju.
Ostanie wyniki szczegółowych badan struktury uprawianych w Polsce odmian pochodzą z badania GUS, które zrealizowano w 2017 roku. Wtedy zdecydowanym liderem był Idared, który zajmował aż 21,7 % areału sadów jabłoniowych, na kolejnych miejscach były odmiany: Jonagold 17,5%, Szampion 11,2%. Areał Gali i Goldena przedstawiał się podobnie i wynosił w każdym z przypadków 5%. Gala jednak była zdecydowanym liderem, jeżeli brano pod uwagę wiek sadu – bo w kategorii sady od 1do 4 lat ta odmiana stanowiła aż 31% nowych nasadzeń – zaraz za nią z wynikiem 26,3% uplasował się Joangold, ale chodziło tu zapewne o Red Jonaprinca. Był to wynik zmian, jakie następowały po ogłoszeniu w roku 2014 rosyjskiego embarga i konieczności zmiany struktury odmianowej nastwionej wcześniej na rynki wschodzie. Tak szczegółowe badanie sadów GUS realizuje co 5 lat, jednak szczegółowe wyniki z badania realizowanego w roku 2023 poznamy dopiero za kilka miesięcy – obecne trwa ich opracowywanie.
Oczywiście, można strukturę odmianową odnosić także do wyników jakie prezentuje corocznie WAPA – jednak obraz ten jest zaburzony ze względu na wprowadzenie kategorii „inne” (ang. Other), która obejmuje ponad 33% wyprodukowanych w Polsce jabłek. Tak wygląda to graficznie bazując na oficjalnym raporcie WAPA. W roku 2023 według tych danych przy zbiorach na poziomie 3,995 miliona ton odmiana numer jeden w Polsce był Golden Delicious:
Za pośrednictwem strony www.liczymyjablka.pl sadownicy i organizacje producentów miały w roku 2023 możliwość podzielenia się danymi dotyczącymi swojej struktury odmianowej, a także ocenić tegoroczne zbiory. To bardzo potrzebna inicjatywa, gdyż kwestia struktury odmianowej jest równie istotna, jak wielkość plonów jabłek w Polsce. Udało się zebrać dane aż z 7000 tysięcy hektarów przy czym tylko 9 organizacji producenckich (z ponad 70 działających w Polsce) zdecydowało się podzielić swoimi danymi. Jak to wyglądało w szczegółach obrazuje tabela:
Bardzo cieszy duży udział indywidualnych gospodarstw sadowniczych i wyraźnie widać, iż są to profesjonalne gospodarstwa sadownicze, choćby ze względu na areał uprawianych sadów i posiadaną bazę przechowalniczą. Warto brać to pod uwagę, jeżeli patrzymy na procentowy udział poszczególnych odmian. Tylko 6 odmian odpowiada za 80% areału w tych sadach: Red JonaPrince (18%), Gala(17%), Idared (17%), Szampion (11%), Golden (10%), Jonagored (7%).
Porównując to do danych ze szczegółowego badania sadów GUS z roku 2017 widać, jak bardzo wzrosło znaczenie Gali i Red Jonaprince oraz jak zmalał areał Idareda – choć w przypadku tego ostatniego można oczekiwać jeszcze bardziej drastycznych spadków w kolejnych latach…
Bardziej szczegółowe dane przedstawiają poszczególne odmiany także z podziałem na organizacje producentów i sadowników indywidualnych:
Warto też przenalizować, jak sadownicy ocenili tegoroczne zbiory – większość z nich, bo aż 65 procent oceniła tegoroczne zbiory na znacznie mniejsze niż w latach poprzednich.
Wykorzystane w tekście dane i analizy przygotowane zostały w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw zadania „Badania rynku jabłek w Polsce ”. Zadanie finansowane ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw
