Owoce jagodowe do przetwórstwa. Kto wygrał, kto stracił w 2024 roku?

Jeśli porównamy produkcję i sprzedaż owoców jagodowych do meczu piłki nożnej, to niestety więcej bramek strzelili w tym sezonie przetwórcy. O końcowym wyniku meczu możemy długo dyskutować…

Wystąpienie Karola Pajewskiego rozpoczęło szereg wykładów podczas jubileuszowej 20. edycji Jagodowych Trendów w Kraśniku. Ponadto, było jednym z dwóch wystąpień związanych z przetwórstwem. Po południu o oczekiwaniach rynku wobec malin przemysłowych mówił p. Marek Pawlonka, sekretarz generalny IRO (International Raspberry Organisation) , czyli Międzynarodowej Organizacji Malinowej.

Truskawek do mrożenia będzie w Polsce coraz mniej

Od lat notujemy spadek obszaru upraw, na których uprawia się w Polsce truskawki dla przetwórstwa. Przebieg skupu w tym sezonie zapewne jeszcze bardziej przyspieszy proces. Niestety, porównanie kosztów produkcji ze średnimi cenami skupu w 2024 roku wskazuje, że plantatorzy nie mieli szansy zarobić. Być może były wyjątki, ale bardzo nieliczne.

Sezon był wyjątkowo krótki, wyjątkowo wczesny i wyjątkowo suchy. Plonowanie ograniczyły nie tylko wiosenne przymrozki, ale także susza. Tradycyjnie, przetwórcy na początku sezonu kupili owoce najwyższej jakości po najniższych cenach – około 4,00 zł/kg. Później płacili maksymalnie 6,00 zł/kg, ale wówczas dostawy były już bardzo małe. Ponadto coraz mniej mrożonych truskawek eksportujemy, a coraz więcej importujemy. Czy już w niedalekiej przyszłości staniemy się importerem netto?

Porzeczki – bardzo wysokie ceny dały zarobić nielicznym

Gdy ktoś nie zna dokładnej specyfiki produkcji porzeczek w tym sezonie, może sobie pomyśleć, że 8,00 – 9,00 zł/kg to przysłowiowe „eldorado”. Takie ceny skupu mogą (i nie tylko w tym roku) zachęcać do zakładania nowych plantacji. Najbardziej pozytywną informacją jest fakt, że przetwórcy znajdują nabywców na przetworzone porzeczki skupione po wysokich cenach. Martwić może natomiast proceder masowego, nielegalnego rozmnażania odmian licencyjnych.

Plonowanie gatunku w tym sezonie bywało wyjątkowo niskie. Latem plantatorzy wielokrotnie podkreślali, że nawet 9,00 zł/kg nie jest stawką, która zrekompensuje plonowanie na poziomie 1000 kilogramów z hektara… Nieliczne, zadbane plantacje zarobiły na siebie z nawiązką. Jednak profesjonalistów, którzy regularnie inwestując (niezależnie od cen skupu) posiadają plantacje we wzorowej kondycji, jest w Polsce niewielu.

Borówki w trendzie wzrostowym

Pozytywnie można ocenić w zasadzie jedynie skup borówek do przetwórstwa. W tym roku stawki wzrosły od wyjściowych 7,00 do 8,50 zł/kg. Popyt był duży, a przetwórcy nie ukrywają zainteresowania gatunkiem. Borówka jest już świetnie rozpoznawalna i pozytywnie kojarzy się konsumentom. Owoce tego gatunku dla przetwórców są zastępstwem (lub następstwem) truskawek do mrożenia, dzięki któremu poszerzą swoją ofertę.

Sceptycy twierdzą, że atrakcyjne ceny skupu z trzech ostatnich lat są wyłącznie zachętą do zakładania nowych plantacji. Twierdzą ponadto, że to tylko kwestia czasu, kiedy mroźnie zaoferują za kilogram borówek na przykład 3,50 zł/kg. Produkcja borówek w Polsce bez wątpienia będzie rosła w kolejnych latach. Czy powinniśmy spodziewać się właśnie takiego scenariusza?