Wzmożona dynamika pod względem rejestracji i rozszerzenia rejestracji środków ochrony roślin sadowniczych charakteryzuje zwykle końcówkę roku. W ostatnich dwóch miesiącach 2015 r., a także w poprzednich latach, gdyż to już chyba jest zasadą, niezwykle uaktywniał się zespół rejestracyjny Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin przy Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Nowe decyzje trafiają na biurko ministra resortu „rzutem na taśmę” praktycznie na finiszu roku. Można mieć wrażenie, że ważny jest bilans… Oby nie gorszy niż przed rokiem!
W naszym „Programie…” znajduje się wiele takich środków „z ostatniej chwili”, prawidłowo zarejestrowanych, z nadanym numerem i podpisem ministra, które można stosować zgodnie z prawem, a o których poinformowali nas ich producenci/dystrybutorzy. Za tę pomoc oraz informacje bardzo dziękuję kolegom i koleżankom z komórek rejestracyjnych i marketingu poszczególnych koncernów.
Kilku jednak produktów w naszym „Programie…” z przyczyn technicznych zamieścić się nie udało: mowa o tych, które pojawiły się w trzeciej dekadzie grudnia ub.r. lub już w styczniu br. Aby bowiem użytkownicy otrzymali „Program Ochrony Roślin Sadowniczych na 2016 r.” z początkiem stycznia, prace nad nim muszą się zakończyć najpóźniej do połowy grudnia. Dlatego w poniższych wykazach już uwzględniamy te „ciepłe bułeczki” (Cobresal®, Judo®, Kusti®, Ninja®), których próżno szukać w „Programie…”. Jak co roku, o wszystkich nowościach będziemy informowali sadowników również na bieżąco, na łamach naszych periodyków i portalu ogrodinfo.pl (w nim oczywiście newsy pojawiają się tego samego dnia, w którym otrzymujemy sygnał o nowej rejestracji).
Tego już nie można stosować
W nadchodzącym sezonie nie będzie już można używać niektórych środków ochrony roślin. Decyzją MRiRW zostały one wycofane z ochrony roślin sadowniczych. W grupie tej znajdują się fungicydy: Champion 50 WP (miedź), Cuproflow 375 SC (miedź), Flowbrix 380 SC (miedź), Mag 50 WP (miedź), Shavit 72 WG (folpet + triadimenol), a także herbicyd Burakomitron 70 WG (metamitron). Ponadto niektórym ze środków ograniczono zakres rejestracji, z tego też względu nie będzie ich wolno już stosować do ochrony podanych gatunków przed następującymi agrofagami:
- Indofil 80 WP (mankozeb) stracił rejestrację w sadach gruszowych;
- Neoram 37,5 WG (miedź) został wycofany z ochrony jabłoni i gruszy przed sprawcą parcha oraz wiśni przed rakiem bakteryjnym;
- Nordox 75 WG (miedź) nie może już być używany do ochrony gruszy przed parchem i wiśni przed rakiem bakteryjnym;
- Syllit 65 WP (dodyna) utracił rejestrację w sadach czereśniowych i śliwowych przed odpowiednio – drobną plamistością i torbielą śliwek.
Jeszcze można, ale tylko do…
Niektórym ze środków ochrony roślin już dawno upłynął termin rejestracji. Niemniej, zgodnie z prawem, mogą się one znajdować jeszcze w sprzedaży i stosowaniu. Poniżej sygnalizuję, którym ze środków termin stosowania (po tej dacie nie można już ich użyć, chyba że w wyniku nowelizacji zostaną przywrócone do stosowania) upływa w bieżącym sezonie, podając datę, do której można ich jeszcze używać:
- Carpene 65 WP (dodyna) w sadach: jabłoniowych, gruszowych, brzoskwiniowych, czereśniowych, wiśniowych może być stosowany do 4.11.2016 r.;
- Funguran-OH 50 WP (miedź) w sadach gruszowych – do 2.04.2016 r.;
- Orius Extra 250 EW (tebukonazol) w sadach śliwowych – do 30.09.2016 r.;
- Riza 250 EW (tebukonazol) w sadach jabłoniowych, gruszowych, śliwowych i wiśniowych – do 22.09.2016 r.;
- Sparta 250 EW i Troja 250 EW (tebukonazol) w sadach gruszowych i śliwowych – pierwszy do 15.10.2016 r., a drugi do 31.10.2016 r.;
- Syrius 250 EW (tebukonazol) w sadach wiśniowych i śliwowych – do 30.10.2016 r.;
- Mavrik 240 EW (tau-fluwalinat) w sadach jabłoniowych – do 12.05.2016 r.;
- Nissorun 050 EC (heksytoazoks) w sadach jabłoniowych – do 30.11.2016 r.
Uzupełniły listę
W bieżącym sezonie ochrony roślin sadowniczych przed agrofagami znajdzie się wiele nowości w porównaniu z programem z 2015 r. Pozwolą one na racjonalną walkę ze szkodnikami, sprawcami chorób drzew i krzewów owocowych oraz chwastami, a przede wszystkim na przemienne stosowanie różnych substancji czynnych, aby zapobiec uodpornieniu się agrofagów. Poniżej podaję wszystkie nowe środki (i ich skład chemiczny), grupując je w tabelach (uwzględniając tylko drzewa owocowe; tabele dotyczące owoców jagodowych zostały opublikowane w miesięczniku „Truskawka, Malina, Jagody”, a całość zbiorczą na portalu ogrodinfo.pl), w zależności od wykorzystania.
Fungicydy: Cobresal 50 WP i Cobresal Extra 350 SC (miedź), Cros 250 SC (difenokonazol), Cuproflow 377,5 SC (tlenochlorek miedzi), Curzate C Extra 31 WG (miedź + cymoksanil), Favena 300 SC (pirymetanil), Furtado 250 EW (tebukonazol), Iprodione 500 SC (iprodion), Kapelan 80 WG (kaptan), Karbicure SP (wodorowęglan potasu), Luna Experience 400 SC (fluopyram + tebukonazol), Merces 50 EW (cyflufenamid), Plantivax (laminaryna), Prestop WP (Gliocladium catenulatum), Prolectus 50 WG (fenpyrazamina), Scab 80 WG (kaptan), Serenade ASO (Bacillus subtilis), Shardif 250 EC (difenokonazol), Shavit Plus 71,5 WP (kaptan + triadimenol), Trion 250 EW (tebukonazol).
Zoocydy: Isomate CTT (feromon), Kusti 050 CS (lambda-cyhalotryna), Nissorun Strong 250 SC (heksytoazoks), Pyrinex 480 EC (chloropiryfos), Spin Tor 240 SC (spinosad), Vertigo 018 EC (abamektyna).
Regulatory wzrostu: AppleSmart 3,3 VP i FruitSmart 3,3 VP (1-metylocyklopropen), Regalis Plus 10 WG (proheksadion wapnia) – ostatni z wymienionych działa także bakteriostatycznie w ochronie przed zarazą ogniową.
Herbicydy: Centurion Plus 120 EC (kletodym), Pilot Max 10 EC (chizalofop-P-etylowy), Premazor Sad 500 SC (diflufenikan), Raptor 263 SC (glifosat + pyraflufen etylowy), Sprinter 350 SL (glifosat + MCPA), Stomp Aqua 455 SC (pendimetalina).
Podaję także informację, przed jakimi agrofagami ww. środki ochronią poszczególne gatunki roślin sadowniczych.
Przeciwko Drosophila, ale nie tylko – czyli rozszerzenia rejestracji
Wiele środków ma większy zakres rejestracji niż przed rokiem. W przeważającej liczbie przypadków te szersze zastosowania zostały dopuszczone przez MRiRW zgodnie z prawem, ale na zasadach tzw. małoobszarowych. Konieczna jest zatem dokładna lektura etykiet.
Spośród fungicydów rozszerzone zastosowanie obejmuje środki: Neoram 37,5 WG (miedź) o możliwość ochrony brzoskwini przed kędzierzowatością liści, Polyversum WP (Pythium oligandrum) o możliwość ochrony pozbiorczej owoców (zamgławiając komorę przechowalniczą) przed szarą pleśnią śliwek i brzoskwini, Qualy 300 EC (cyprodynil) o ochronę gruszy przed parchem, Score 250 EC (difenokonazol) – czereśni przed brunatną zgnilizną, Signum 33 WG (piraklostrobina + boskalid) – leszczyny i orzecha włoskiego przed kompleksem chorób, Topas 100 EC (penkonazol) – pigwy przed mączniakiem prawdziwym, Zato 50 WG (trifloksystrobina) – jabłoni przed gorzką zgnilizną, czereśni i wiśni przed zasychaniem liści i dziurkowatością liści, gruszy przed rdzą, śliw przed rdzą i dziurkowatością liści.
Spośród zoocydów: Calypso 480 SC (tiachlopryd) może być używany w ochronie pewnych gatunków drzew owocowych, którym zagraża muszka plamoskrzydła (Drosophila suzukii), Movento 100 SC (spirotetramat) – do ochrony brzoskwini, moreli, śliwy przed mszycami oraz czereśni i wiśni przed mszycami i nasionnicą trześniówką, Patriot 100 EC (deltametryna) – w pewnych gatunkach drzew owocowych, którym zagraża muszka plamoskrzydła (Drosophila suzukii) oraz zwójkówki.
Ograniczenie rejestracji
Fungicyd Nordox 75 WG (miedź) obecnie może być wykorzystywany wyłącznie do ochrony jabłoni przed parchem, a zoocyd Sherpa 100 EC (cypermetryna) – do ochrony jabłoni przed zwójkówkami oraz mszycami.
Nowa klasyfikacja i mieszaniny
1 czerwca 2015 roku upłynął termin dostosowania klasyfikacji i oznakowania mieszanin chemicznych, w tym ś.o.r., wynikający z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Rozporządzenie to (zwane rozporządzeniem CLP) ma również zastosowanie do ś.o.r. dopuszczonych do obrotu w Polsce. Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS, GHS ONZ) – powstał w celu ujednolicenia dotychczasowych standardów używanych w różnych krajach poprzez regulację kryteriów klasyfikacji i oznakowania oraz komunikacji o zagrożeniach.
Jako użytkownicy ś.o.r. przyzwyczailiśmy się do krótkich, opisowych informacji, ale jednak dużo mówiących o konsekwencjach użycia substancji aktywnych („bardzo toksyczny” czy „nieszkodliwy”). Teraz w etykietach, w sąsiedztwie nazwy handlowej ś.o.r., znajdują się piktogramy i jeszcze bardziej syntetyczne oznaczenia, np. GHS05. W naszym „Programie…” takie oznaczenia podajemy w tabelach zbiorczych, w których alfabetycznie zamieściliśmy „syntetyczne” charakterystyki fungicydów, zoocydów, regulatorów wzrostu i herbicydów. Bez szczegółowego opisania tych skrótów i symboli trudno jednak zorientować się, no może z wyjątkiem piktogramu GHS05, jak bardzo niebezpieczna dla zdrowia może być substancja, której zamierzamy użyć. Dlatego zamieściliśmy tabelę, która może być bardzo przydatna do rozszyfrowania nowych klasyfikacji.
W tych etykietach, których jeszcze nie znowelizowano, znajdują się stare oznaczenia (stąd też jeszcze taki „miszmasz” w naszym programie), ale do 1 czerwca 2017 r. sytuacja ma być ujednolicona.
Także tabela mieszania środków ochrony roślin uległa znacznym modyfikacjom. Pojawiły się w niej dodatkowe możliwości mieszania fungicydów i zoocydów ze sobą. Dane te uzyskaliśmy od koncernu chemicznego, który takie szczegółowe badania przeprowadził, dlatego też jest wielkie prawdopodobieństwo, że mieszanina zbiornikowa będzie bezpieczna dla sprzętu, użytkownika i środowiska. Należy jednak pamiętać, że informacje podawane we wszystkich tego typu tabelach mają charakter pomocniczy, a pełna odpowiedzialność za podjęcie decyzji o sporządzeniu mieszaniny zbiornikowej spada na wykonującego zabieg. To bowiem od poprawności i kolejności łączenia składników, temperatury rozcieńczalnika, dokładnego rozprowadzenia komponentów, terminu i warunków podczas zabiegu zależy sukces lub porażka.
