Jeszcze 20 lat temu programy hodowlane były w większości prowadzone przez państwowe instytuty i stacje badawcze. Praktycznie nie istniały prywatne projekty hodowli nowych odmian jabłoni. Jednak obecnie sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Większość prowadzonych teraz na świecie programów hodowlanych finansowana jest z prywatnych funduszy i w celach komercyjnych. Z efektami tych prac można było zapoznać się podczas targów Interpoma, które odbywały się w listopadzie 2018 r. w Bolzano.
[envira-gallery id=”38289″]
Coraz więcej odmian
Nigdy nie było tylu prywatnych programów hodowli nowych odmian jabłoni co w tej chwili – podkreślał Walter Guerra, zajmujący się nowymi odmianami w stacji badawczej w Laimburgu w Południowym Tyrolu. Podczas kongresu towarzyszącego targom Interpoma 2018 we włoskim Bolzano przedstawił on prezentację dotyczącą światowych trendów w hodowli nowych odmian jabłoni. Jak informował, obecnie każdy hodowca ma nadzieję wyhodować odmianę na miarę odnoszącej największe komercyjne sukcesy Pink Lady®. Wielu z nich zdaje sobie sprawę, że jest to jeśli nie niemożliwe, to co najmniej bardzo trudne wyzwanie.
Odmiany niszowe
Aby sfinansować prace hodowlane, właściciele nowych odmian starają się sprzedawać najbardziej obiecujące selekcje firmom handlowym czy grupom producentów szukającym czegoś ekskluzywnego. Czasem jest też tak, że odmiana, mimo bardzo atrakcyjnych cech, nadaje się do uprawy tylko w wybranych regionach geograficznych. Tak jest choćby w przypadku odmiany pod hodowlanym numerem UEB 32642, pod komercyjną nazwą Opal® (fot. 1). Opal®, mimo że charakteryzuje się bardzo atrakcyjnym wyglądem i smakiem, w wielu rejonach ma tendencje do silnego ordzawiania się. W regionach takich jak górskie doliny Południowego Tyrolu, gdzie ryzyko wystąpienia ordzawień jest mniejsze, ta odporna na parcha odmiana jest bardzo obiecującym wyborem.
Więcej ogólnodostępnych odmian
Obecnie coraz więcej nowych odmian jest ogólnodostępnych, nie są one limitowane tak jak ma to miejsce w przypadku odmian klubowych. Warto jednak pamiętać, że mimo iż odmiana jest dostępna w wolnej sprzedaży, konieczne jest jednak opłacenie licencji (fot. 2).
Jednym z głównych kryteriów przy hodowli i wyborze nowych odmian jest odporność na parcha jabłoni (fot. 3). Jakość owoców najnowszych odmian parchoodpornych i przydatność ich do przechowywania jest na tyle wysoka, że można je swobodnie porównywać z istniejącymi odmianami standardowymi. To otwiera nowe perspektywy, jeżeli chodzi o technologię uprawy, szczególnie stosowanie ochrony chemicznej. Tendencję rosnącą wykazują też odmiany niszowe, takie jak choćby te o czerwonym miąższu.
Siedem nowych odmian
Dzięki bardzo sprzyjającym warunkom klimatycznym w Południowym Tyrolu możliwa jest tam uprawa wielu nowych odmian. W ciągu ostatnich lat konsorcja VOG i Vi.P włączyły do swojej oferty 11 nowych odmian: ‘Cripps Pink’/Pink Lady® (fot. 4), ‘Civni’/Rubens®, CIVG198/Modi®, RoHo 3615/Evelina®, ‘Nicoter’/Kanzi® (fot. 5), ‘Scifresh’/Jazz®, ‘Scilate’/Envy®, ‘Ambrosia’ (fot. 6), ‘Bonita’, SQ 159/Natyra® i ‘Shinano Gold’/Yello® (fot. 7). Na stoisku Beratungsring – służby doradczej z Południowego Tyrolu – zaprezentowano podczas Interpomy najnowsze koncepcyjne odmiany, które wprowadzają na rynek VOG i Vi.P. Były to SK22 (‘Coop 38’ x ‘Nicoter’ z Better3Fruit z Belgii), CIVM49/SK23 (‘Gala’ x ‘Coop 39’ z Consorzio Italiano Vivaisti CIV z Włoch), ‘Minneiska’/Sweetango® (‘Honeycrisp’ x ‘Minnewashta’ z Minnesota University USA), ‘Cripps Red’/Joya® (‘Lady Williams’ x ‘Golden Delicious’ z Australii; fot. 8), R201/Kissabel® (nieujawniona krzyżówka z International Fruit Obtention (IFO) z Francji; fot. 9), MC38/Crimson Snow® (siewka z Australii) i WA 38/Cosmic Crisp® (‘Enterprise’ x ‘Honeycrisp’ z Washington State University z USA).
Kissabel® – odmiana o czerwonym miąższu
Siedem zaprezentowanych nowych odmian (fot. 10) nie będzie uprawianych jednak w całym Południowym Tyrolu. Region ten charakteryzuje się bowiem dużym zróżnicowaniem – sady znajdują się tam na wysokości od 250 do ponad 1000 m n.p.m.
Niektóre odmiany ze względu na późne dojrzewanie mogą być uprawiane tylko na niżej położonych cieplejszych terenach, gdzie wegetacja przebiega szybciej. Inne odmiany natomiast można uprawiać na stanowiskach zimniejszych, położonych na wyższych stokach.
Jedną z nowych jest odmiana o czerwonym miąższu, oznaczona hodowlanym numerem R201 (Francuska hodowla IFORED), która będzie oferowana pod marką Kissabel®. Organizacje VOG i Vi.P, razem z Melinda, La Trentina i Rivoira, są włoskimi partnerami IFORED-club. Klub ten składa się z 14 partnerów z Włoch, UK, Szwajcarii, Francji, Niemiec i Hiszpanii oraz krajów półkuli południowej. Natomiast Holandia, Belgia i Austria nie mają dostępu do odmian z programu hodowlanego IFO. Cechy odmianowe Kissabel® zostały dużo lepiej oceniona przez SK-Südtirol niż inna dostępna już odmiana o czerwonym miąższu – RedLove®.
fot. 1, 4–8 M. Strużyk
fot. 2, 3, 9, 10 EFM
