Na przełomie września i października bieżącego roku w supermarketach 20 miast w 15 krajach ceny detaliczne dwóch odmian jabłek wysokiej jakości i najtańszego chleba wynosiły jak w załączonej tabeli 1. Na uwagę zasługują duże różnice cenowe jabłek, około 6-krotne między polskimi i szwajcarskim supermarketami.
W porównaniu z wybranymi miastami świata, ceny jabłek najniższe były w czterech polskich miastach. Mogły one być podobne w całym kraju. Tylko w pięciu krajach ceny detaliczne jabłek przewyższały ceny najtańszego chleba. W Polsce od co najmniej 10 lat jabłka deserowe dobrej jakości są tańsze od zwykłego chleba.
Już w 2001 roku jabłka były u nas tańsze niż w kilku krajach. Ceny detaliczne wyniosły w Polsce 0,37 USD/kg, w USA, Francji, Włoszech i Niemczech 1,5–2,0 USD/kg. Również w obrocie międzynarodowym najtańsze są jabłka z Polski. Ceny za eksportowane przez nas jabłka wynoszą 0,39 euro/kg, za włoskie 0,60 euro/kg, a za amerykańskie 0,9 euro/kg. Podobne relacje cen naszych jabłek, w kraju i zagranicą, mogą być w najbliższych latach. Zastanawiam, się, jak długo polski sadownik będzie w stanie produkować najtańsze jabłka na świecie.
Jednym z podstawowych powodów niskich cen jabłek w naszym kraju są niższe koszty produkcji, w tym siły roboczej. Wynagrodzenie netto (na rękę) za godzinę pracy przy zbiorze jabłek jesienią 2016 roku w 12 krajach ilustruje tabela 2. Bardzo duże różnice w kosztach pracy, tj. 9 – krotne, były między USA, Szwajcarią a Białorusią. W Polsce koszty pracy są istotnie niższe w porównaniu z krajami Zachodniej Europy, w których produkcja jabłek odgrywa ważną rolę. Przy takich kosztach pracy jesteśmy konkurencyjni na światowym rynku jabłek. Sytuacja jednak zmieni się, kiedy w Polsce koszty pracy netto przekroczą 5,0 euro/godz.
Za godzinne wynagrodzenie netto w tych 12 krajach można kupić od 1,5 do 5,0 kg jabłek dobrej jakości wartościowych odmian. W naszym kraju na relatywnie wysoki ekwiwalent płacy godzinowej, wyrażonej w kilogramach jabłek wysokiej jakości, mają wpływ niskie ceny detaliczne jabłek.
Prof. dr hab. Eberhard Makosz, Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych, Lublin
