W naszym kraju bardzo rośnie zainteresowanie tą odmianą. Rośnie produkcja drzewek i jabłek. Powiększa się powierzchnia sadów tej odmiany. W związku z tym, zwróciłem się do ekspertów w 13 europejskich krajów oraz do naszych i producentów jabłek z pytaniami o zalety i wady tej odmiany, poziom produkcji i jej przyszłość.
Odmiana Red Jonaprince jest mutantem odmiany Jonagold, odkrytym przez holenderskiego sadownika w 1994 roku. Ze względu na cieplejszy klimat, co ujemnie wpływa na poziom wybarwienia owoców, tej odmiany nie ma w sadach w południowej i wschodnio-południowej Europie oraz w Turcji. Także na Litwie i Białorusi. Niewiele w rejonie Krasnodaru, Ukrainie i w Czechach.
Wymienię najważniejsze zalety i wady tej odmiany.
Zalety:
-wczesne wejście drzew w ekonomiczne owocowanie
-wysoka plenność, najwyższa z spośród uprawianych odmian w kraju
-wysokie ceny skupu, zbliżone do cen odmiany Golden Delicious
-łatwiejsza produkcja od wartościowych odmian Gala i Golden Delicious
-wysoka opłacalność produkcji jabłek
-piękne czerwone owoce, dobrze się przechowujące przy korzystnych warunkach pogodowych i zebranych w odpowiednim terminie
Te zalety miały decydujący wpływ na duże zainteresowanie ze strony producentów jabłek, za granicą i w Polsce.
Wady :
-mierny smak owoców. Główny powód spadku spożycia i cen skupu, w krajach gdzie smak jabłek jest ważną cechą jakościową
-krótki okres optymalnego zbioru jabłek. Owoce za wcześnie zebrane mają gorszy smak, za póżno, źle się przechowują
-kwiaty wrażliwe na przymrozki, drzewa na bardzo niskie temperatury, a owoce na wysokie temperatury (gorsze wybarwienie)
-odmiana podatna na rewersję (gałęzie ze słabo wybarwionymi owocami)
-na starszych drzewach gorzej wybarwiają się owoce.
Te wady skłaniają do zastanowienia się nad znaczącym rozwojem uprawy tej odmiany w naszym kraju ?
W krajach zachodniej Europy, ze względu na gorszy smak od wielu innych odmian, ta odmiana nie ma większego znaczenia na lokalnym rynku. W Niemczech, Holandii i Belgii poziom produkcji owoców dostosowany jest do wielkości eksportu. Do krajów wschodniej Europy, arabskich i Indii. Zmniejsza się produkcja tej odmiany, nie ma przyszłości.
Odwrotnie jest w naszym kraju. To duże zainteresowanie tą odmianą jest uzasadnione z następujących powodów. Stosunkowo duży popyt w kraju ze względu na piękny kolor bez zwracania uwagi na smak. Wysoka plenność i opłacalność, łatwa produkcja jabłek. Kolejny argument to jeszcze duże możliwości eksportu naszych jabłek do krajów wschodniej Europy, gdzie ceniony jest piękny kolor jabłek, bez względu na ich smak. Mamy większe szansy na duży eksport niż kraje zachodniej Europy.
Przy tych ważnych zaletach, w ocenie wartości tej odmiany, nie można pominąć jej wady. Przede wszystkim smak jabłek. Gusty konsumentów szybko się zmieniają, w kraju i za granicą. Istotny wpływ klimatu na wrażliwość kwiatów, jakość i przechowanie jabłek. Przykład tegoroczny. Jeśli w krajach wschodniej Europy zmieni się ocena wartości smaku jabłek i wzrośnie lokalna produkcja tej odmiany, spadnie tam import między innymi naszych jabłek. Z tych powodów radzę ostrożność w dalszym zwiększaniu dużych powierzchni sadów odmiany Red Jonaprince. Nie jest i nie będzie czołową odmianą na światowym rynku jabłek. Odmiana bez większej przyszłości, także w naszym kraju. W najbliższej przyszłości najważniejszymi cechami jakościowymi jabłek, będą kolor skórki i smak owoców.
Prof.dr hab. Eberhard Makosz
Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych, Lublin