Prezes Związku Sadowników Rzeczypospolitej Polskiej, Mirosław Maliszewski wystosował pismo do Ministra Rolnictwa w sprawie sprzeczności przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców. Ministra zapytano również o możliwość zwolnienia pracownika z niektórych składek za nieprzepracowane dni w miesiącu.
Prezes ZSRP informuje, że Powiatowe Urzędy Pracy wydają zezwolenie na pracę sezonową, na podstawie której rolnicy bądź sadownicy powierzają pracę cudzoziemcom na 9 miesięcy, natomiast umowę z pracownikiem do zbiorów można podpisać tylko na 6 miesięcy.
Kolejnym niepokojącym zapisem zarówno dla osób, które pracują na ww. umowie, jak i rolników czy sadowników, którzy ją zlecają są składki, które się za nią odprowadza. Chodzi głównie o ubezpieczenie zdrowotne. Otóż ta składka (w przeciwieństwie do składki na ubezpieczenia społeczne) jest niepodzielna. Niezależnie ile dni w danym miesiącu zleceniobiorca przepracuje, płatnik musi zapłacić pełną kwotę ubezpieczenia.
W obu przypadkach odpowiedzi ze strony resortu były przeczące. Na powyższe pytania w umieniu Ministra, sekretarz stanu, Anna Gembicka odpowiedziała następująco:
(…) W chwili obecnej nie jest planowane wydłużenie okresu, na jaki można zawierać umowę o pomocy przy zbiorach. Trzeba wziąć pod uwagę fakt, iż uregulowania zawarte w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie umowy o pomocy przy zbiorach, stanowią wyjątek w odniesieniu do obowiązujących uregulowań w zakresie katalogu ryzyk socjalnych, jakie powinny być chronione w naszym prawodawstwie oraz prawodawstwie UE. Pomocnik w trakcie realizacji umowy o pomocy przy zbiorach nie może zaliczać tego okresu do stażu pracy, uprawniającego w przyszłości do świadczenia emerytalnego, więc przedłużanie go nie jest wskazane.
(…) Składka zdrowotna opłacana przez rolnika za pomocnika rolnika jest płacona miesięcznie i jest niepodzielna. Nie ulega ona proporcjonalnemu zmniejszeniu, gdy osoba podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu tylko przez część miesiąca, z tytułu zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach. Jeżeli w danym miesiącu pomocnik zawiera kilka umów to jest zgłaszany i ubezpieczany od każdej z tych umów.
Co więcej w opinii rządzących ubezpieczenie zdrowotne oparte jest w szczególności na zasadach solidarności społecznej i równego traktowania. Zdaniem Ministra Zdrowia, stwierdzono jednoznacznie, że nie ma uzasadnienia wprowadzenie odrębnego mechanizmu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne dla wybranej grupy osób, w tym przypadku dla pomocników rolnika.
(…) W przypadku tych osób (oraz osób z nimi współpracujących) – podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi bowiem zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. A zatem skoro składka jest niepodzielna, to wspomniane osoby zapłacą taką samą składkę zarówno wówczas, gdy podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu przez cały miesiąc, jak i wówczas, gdy ubezpieczeniem objęci są jedynie przez kilka dni danego miesiąca (np. dlatego, że działalność gospodarczą podjęli dopiero w trakcie miesiąca). Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku pomocników rolnika, za których składka jest obliczana od stałej kwoty stanowiącej 33,4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Stała, określona kwota podstawy wymiaru składki wskazana została także dla szeregu innych osób podlegających pod ubezpieczenie zdrowotne – np. dla osób korzystających z urlopu wychowawczego i niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu).
Zdaniem Ministra Zdrowia, status prawny pomocników rolnika nie odbiega zatem w tym względzie od pozostałych osób podlegających pod ubezpieczenie zdrowotne. Ponadto należy zauważyć, że w przypadku pomocników rolnika, podstawa naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne została ustawiona na relatywnie niskim poziomie w odniesieniu do pozostałych grup ubezpieczonych.
